۱۳۹۶ اردیبهشت ۲۰, چهارشنبه
تخریب «گلستان جاوید» شیراز با بولدوزرهای سپاه
۲۲/اردیبهشت/۱۳۹۳
امير مصدق کاتوزيان
گورستان گلستان جاوید شیراز: عکس از
گورستان گلستان جاوید شیرازجامعه جهانی بهاییان در سازمان ملل در هفته گذشته خواستار توقف تخریب گورستان بهاییان در شیراز شد. گورستان معروف به گلستان جاوید شیراز آرامگاه بالغ بر ۹۰۰ بهایی است که بیش از ۹۰ سال قدمت دارد و پیکر شماری از بهاییان اعدام شده در پی انقلاب بهمن ۱۳۵۷ هم در آن به خاک سپرده شده است.
اما از سال ۱۳۶۳ که حکومت این گورستان را مصادره کرد کسی در آن دفن نشده. به گفته جامعه جهانی بهایی ماموران سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در هفته گذشته به سرعت با بولدوزر گورستان را تخریب کردند. سپاه پاسداران مدتها قبل اعلام کرده بود که می‌خواهد در این مکان یک مجتمع فرهنگی و ورزشی بسازد.
در پی انقلاب بهمن ۱۳۵۷ و پس از آن که بلندپایگان جمهوری اسلامی ایران پیروان آیین بهایی را رسما‌ً فرقه ضاله تعریف کردند. بنا بر گزارش نهادهای بین‌المللی مدافع حقوق بشر گورستانهای بهاییان در شهرهای مختلف ایران هدف تخریب قرار گرفته است.
به گزارش همین نهادها علاوه بر این، این گروه در پی انقلاب به دلیل پافشاری بر باورهای خود و انجام فرایض مذهبی این آیین شامل محدودیت‌هایی در زمینه تحصیل به ویژه تحصیل دانشگاهی و اشتغال بوده است. بر این همه باید البته اعدام، بازداشت و زندانی کردن پیروان آیین بهایی را در ۳۵ سال اخیر افزود.
کم و کیف تخریب گورستان بهاییان شیراز و دیگر گورستانهای پیروان این آیین در ایران موضوع بحث سه میهمان برنامه این هفته دیدگاه‌ها است: سیمین فهندژ، سخنگوی فارسی‌زبان جامعه جهانی بهاییان در سازمان ملل در ژنو، نرگس محمدی، سخنگوی کانون مدافعان حقوق بشر در ایران در زمان فعالیت در تهران و فرزند آیت‌الله حسینعلی منتظری احمد منتظری در قم.
تخریب گورستان بهاییان در شیراز از نگاه سیمین فهندژ، نرگس محمدی و احمد منتظری
تخریب گورستان بهاییان در شیراز از نگاه سیمین فهندژ، نرگس محمدی و احمد منتظری
0:00:00/0:25:20 لینک مستقیم
بازکردن در پنجره جدید
خانم فهندژ، جزییاتی که جامعه بهایی از خبر تخریب گورستان بهاییان در شیراز در دست دارد چیست؟
نکته جالب هم این جاست که هم زمان با تخریب، آقای علی یونسی دستیار ویژه رییس جمهور ایران در امور اقوام واقلیت‌های دینی از یک عبادتگاه یهودیان شیراز دیدار کرد و در سخنان خودشان ایشان خاطر نشان کردند که هیچکس حق تعدی و تجاوز به حقوق هیچ اقلیتی را ندارد. و این دقیقا‌ً همان زمان بود که در نقطه دیگری از شهر سپاه پاسداران مشغول تخریب گورستان بهایی بود.
سیمین فهندژ -- سخنگوی فارسی زبان جامعه بهایی در سازمان ملل (ژنو)
سیمین فهندژ: بله. بنا به گزارش‌های رسیده سپاه پاسداران تخریب قبرستان بهاییان در شیراز را که یک قبرستان بسیار تاریخی برای بهاییان است از هفته پیش شروع کردند و از آن موقع حدود چهل تا پنجاه کامیون در محل حاضر شدند که به این کار سرعت ببخشند. و بنا به اخبار رسیده با اینکه مجوزی برای این کار صادر نشده سپاه پاسداران هنوز در حال تخریب این گورستان است. در آخرین خبرها هم آنها ۲۰۰ متر مربع و حدود یک متر و نیم عمق خاکبرداری کردند. که این گودال محل تعدادی از قبرهای خیلی قدیمی و در قسمت غربی این گورستان واقع شده است.
در این قبرستان حدود ۹۵۰ بهایی خاک شدند که تعدادی از آنها بهاییانی هستند که در سالهای اولیه انقلاب توسط حکومت اعدام شدند. از جمله ده خانم بهایی که به خاطر بهایی بودن در دهه ۶۰ همگی در یک شب به شکل بسیار بی‌رحمانه‌ای به دار آویخته شدند.
نکته‌ای که تخریب این گورستان را دردناک‌تر هم میکند این است که خانواده‌های این افراد نه تنها در آن زمان باید شاهد دستگیری، زندانی شدن، شکنجه و اعدام عزیزان خود بودند بلکه حالا هم باید شاهد تخریب قبرها و بی‌حرمتی به اجساد آنها باشند. که تنها دلخوشی و اثر باقی‌مانده از آنها بوده.
این گورستان از سالهای اولیه ۱۹۲۰ یعنی حدود بیش از ۹۰ سال پیش متعلق و مورد استفاده بهاییان بوده اما در سال ۶۳ توسط دولت مصادره شد و مالکیت آن هم بعداً چندین بار تغییر کرد و سه سال پیش سپاه پاسداران استان فارس اعلام کرد که مالک آن زمین است و تصمیم دارد در آن محل یک ساختمان فرهنگی و ورزشی بسازد.
با این حال بهاییان شیراز از سپاه درخواست کردند که ساختمان مورد نظر را در ناحیه‌ای از این مکان بسازند که قبری در آنجا وجود ندارد و اگر مجبور هستند که ساختمان را بسازند آن قسمتی هم که قبرها در آنجا قرار دارند را به فضای سبز تبدیل کنند که حداقل به قبر مردگان بی‌حرمتی نشود.
و نکته جالب هم این جاست که هم‌زمان با تخریب، آقای علی یونسی دستیار ویژه رییس جمهور ایران در امور اقوام واقلیت‌های دینی از یک عبادتگاه یهودیان شیراز دیدار کرد و در سخنان خودشان ایشان خاطر نشان کردند که هیچکس حق تعدی و تجاوز به حقوق هیچ اقلیتی را ندارد. و این دقیقا‌ً همان زمان بود که در نقطه دیگری از شهر سپاه پاسداران مشغول تخریب گورستان بهایی بود.
خانم فهندژ، پس از سال ۱۳۶۳ به بعد کس دیگری از بهاییان در آنجا دفن نشده در گورستان شیراز، درست است؟
تا آنجا که ما اطلاع داریم نه خیر.
خانم محمدی، نگاه قوانین ایران به تخریب گورستان‌ها چگونه است و نگاه اعلامیه جهایی حقوق بشر به تخریب آرامگاه‌های بهاییان و اقلیت‌های مذهبی چطور است؟
چون بحث مالکیت وجود دارد و بحث نگهداری و ساخت قبرستان‌ها از جمله وظایف شهرداری‌ها است در کنار بحث احترام به مردگان این عمل به نظر می‌رسد که فاقد وجاهت قانونی هست
نرگس محمدی -- سخنگوی «کانون مدافهان حقوق بشر» (تهران)
نرگس محمدی: ببینید، توی اعلامیه جهانی حقوق بشر و توی قوانینی که من مورد مطالعه قرار داده‌ام چیز خاصی را ندیده‌ام. چون اشکال مختلفی در این مناسک خاکسپاری یا سوزندان وجود دارد... یک قانون بین‌المللی در این زمینه وجود ندارد. حداقل در اعلامیه جهانی حقوق بشر من ندیدم.
اما در ایران در قانون شهرداری‌ها... یکی از وظایف شهرداری‌ها ساخت و نگهداری قبرستان است. من آرای وحدت رویه عمومی دیوان عدالت اداری را دید‌ه‌ام که سه مورد مربوط به سالهای ۷۸ و ۸۱ و ۸۳ بود که هیئت عمومی دیوان عدالت اداری آرایی را جهت رعایت حرمت اعتبار مالکیت مشروع و قانونی اشخاص و آثار مترتب بر آن تصویب کرده و آرای وحدت رویه هم لازم‌الاجرا است و در حکم قانون است.
مثلا‌ً سال ۷۸ یعنی ۱/۱۲/۷۸ این قانون میگوید که برای تخریب می‌بایستی که فوریت طرح وجود داشته باشد و فعلیت اجرا. و مادامی که اینها اصلاح نشده باشند نمی‌توانند دست به تخریب بزنند...اما آن چه که در رابطه با تخریب این قبرستان‌ها هست این است که به هرحال حتی اگر فوریت و فعلیت اجرا هم وجود داشته باشد می‌بایستی که طبق کمیسیون ماده ۹ یک دستوری از مرجعی برای تخریب وجود داشته باشد که به نظر می‌رسد چنین حکمی به جایی ارائه نشده است...به نظر می‌رسد این عمل فاقد وجاهت قانونی هست؛ حداقل بر اساس معیار قوانینی که گفته شد.
آقای منتظری، با این اوصاف نگاه روحانیت شیعه به تخریب گورستان بهاییان چگونه است و حکم شرعی در این موارد چیست؟
این گورستان گفتند که مصادره شده. در اسلام کلا‌ً حکمی به اسم مصادره اموال نداریم. ... اینها یک حکم‌های من‌درآوردی هست که متاسفانه بعد از انقلاب بود و حکم داده شد و هنوز هم آنها شکسته نشده و به قوت خودش باقی است.
احمد منتظری -- فرزند آیت الله حسینعلی منتظری مرجع فقید شیعیان (قم)
احمد منتظری: در اسلام کلا‌ً حکمی به اسم مصادره اموال نداریم. تنها اموال ربوده شده از دیگران در دادگاه به صاحب اصلی‌اش برگردانده می‌شود و ذیل این عنوان قرار می‌گیرد بعلاوه اموالی که ناشی از ربا است، چون ربا حرام است و آن کسی که ربا گرفته بی‌جهت پول اضافه گرفته و آن پول را برمی‌گرداند. یعنی فقط برگرداندن اموال اشخاص به آنها هست که مجاز هست و این مصادره که ببینیم که صاحبش بهایی بوده از او بگیریم یا چون صاحبش خارج از کشور هست اموال مصادره شود اینها یک حکم‌های من‌درآوردی هست که متاسفانه بعد از انقلاب بود و حکم داده شد و هنوز هم آنها شکسته نشده و به قوت خودش باقی است.
یکی هم این گورستانی است که می‌شود گفت متروکه بوده و به عنوان آثار باستانی بوده و این آثار باستانی را به هیچ وجه نمی‌شود خراب کنند... سپاه پاسداران که مسئولیتش چیز دیگری است و در قانون اساسی تعریف شده و.. بیاید این کار را بکند بسیار جای تاسف دارد.
یک نقطه مثبت می‌خواهم عرض کنم و آن این که سپاه می‌آ‌ید به عنوان سپاه این را خراب میکند در واقع یک حالتی است که در این حالت ۳۵ سال یک قدم به سوی شفافیت برداشته شده و گرنه دراویش قم حسینیه داشتند که آن جا به نحو بسیار مشمئز کننده‌ای خراب کردند ولی کسی به عهده نگرفت.
احمد منتظری
البته همین‌ها که گفتیم یک نقطه مثبت می‌خواهم عرض کنم و آن این که سپاه می‌آ‌ید به عنوان سپاه این را خراب میکند. در واقع یک حالتی است که در این حالت ۳۵ سال یک قدم به سوی شفافیت برداشته شده و گرنه دراویش قم حسینیه داشتند که آن را به نحو بسیار مشمئزکننده‌ای خراب کردند ولی کسی به عهده نگرفت...
آقای منتظری، خانم محمدی گفتند که در مقررات و قوانینی که خواندند اشاره شده به مجوزی که یک صاحب فتوا بدهد با توجه به این که سپاه پاسداران زیرمجموعه نهاد رهبری جمهوری اسلامی ایران است آیا فکر می‌کنید که رهبر جمهوری اسلامی ایران در این مورد مطلع بوده؟
اگر (رهبر جمهوری اسلامی ایران) مطلع بودند که خب باید توضیح بدهند که به چه دلیل این کار شده و اگر مطلع نبودند باز خوب نیست که یک رهبر کشور خبر نداشته باشد
احمد منتظری
خب از هر نظر که بگویید اشکال در آن هست. یعنی اگر مطلع بودند که خب باید توضیح بدهند که به چه دلیل این کار شده و اگر مطلع نبودند باز خوب نیست که یک رهبر کشور خبر نداشته باشد و اگر از این به بعد رسیدگی جدی نشود و آن خسارات جبران نشود...دوطرفش باعث تاسف است. چه خبر داشته باشند چه نداشته باشند.
خانم فهندژ، در روزهای آغازین انقلاب هم شیراز شاهد تخریب همین گورستان بهاییان بود. از آن زمان تا حالا موارد دیگری در شهرهای دیگر هم بوده. فهرست اینها کدام است؟
از سال ۸۳ تا ۹۰ جامعه جهانی بهایی ۴۲ مورد از این حملات به گورستان‌ها را به ثبت رساند و این یورش‌ها هم گسترده بودند و تقریباً تمامی نواحی کشور را در بر می‌گیرند. به طور مثال گورستانهای شهرهای سنگسر، کوشکک، اهواز، بابلسر، سمنان، یزد، نجف‌آباد، اصفهان، آباده و شهرهای دیگر تخریب شدند.
سیمین فهندژ
...یکی از موارد آزار و اذیت بهاییان در ایران که از انقلاب تا حالا به آنها وارد شده همین بی‌حرمتی و تخریب قبرستان‌های آنها بوده. و این در حالی است که دین اسلام و در حقیقت همه ادیان بی‌حرمتی به گورستان‌ها و اجساد مردگان را یک عمل بسیار ناپسند تلقی می‌کنند.
اما از سال ۸۳ تا ۹۰ جامعه جهانی بهایی ۴۲ مورد از این حملات به گورستان‌ها را به ثبت رساند و این یورش‌ها هم گسترده بودند و تقریباً تمامی نواحی کشور را در بر می‌گیرند. به طور مثال گورستانهای شهرهای سنگسر، کوشکک، اهواز، بابلسر، سمنان، یزد، نجف‌آباد، اصفهان، آباده و شهرهای دیگر تخریب شدند.
در تهران در سال ۱۳۶۰ گورستان شهر مصادره و پلمب شد و ۱۳ نفر از کارکنان این گورستان دستگیر شدند و بعد هم حدود ده سال بعد این گورستان تخریب شد و به یک فرهنگسرا تبدیل شد که به حدود ۱۵ هزار قبر در آن دوره بی‌حرمتی شد.
همینطور در ده سال گذشته موارد زیادی از بی‌حرمتی گورستان بهایی گزارش شده که یکی از مثال‌هایش در سال ۲۰۰۵ بود که گورستان شهر یزد که از زمان انقلاب حداقل هفت بار تا آن موقع ویران شده بود دوباره توسط مهاجمان ناشناس تقریباً کاملاً ویران شد.
مردگان بهایی چه تهدیدی برای حکومت هستند؟ کلا‌ً بهاییان در ایران چه جرمی مرتکب شدند که نه تنها در طول زندگی‌شان از حق تحصیل، کار و بسیاری از حقوق اولیه یک انسان محروم‌اند بلکه حتی بعد از مرگ هم با آزار و اذیت و بی‌عدالتی روبه‌رو می‌شوند؟
سیمین فهندژ
همینطور گورستانی که مورد استفاده بهاییان سمنان و سنگسر بود در اسفند سال ۱۳۸۸ مورد حمله قرار گرفت و تقریباً ۵۰ سنگ قبر تخریب شد و غسالخانه گورستان به آتش کشیده شد و روی مخازن بزرگی که برای نگهداری آب در گورستان از آنها استفاده می‌شد با اسپری شعارهای ضد بهایی نوشته شد که در این شعارها بهاییان را به مرگ تهدید می‌کردند.
همینطور که خانم محمدی فرمودند غسالخانه، اتاق نماز و مخزن آب و دیوارهای گورستان سنندج هم در روز ۲۱ آذر ۹۲ تخریب شد و این هم بعد از تلاش‌های مقامات برای پس‌گیری این مکان که حدود ۲۰ سال پیش به صورت رسمی به بهاییان داده شده بود صورت گرفت.
همینطور گورستان بهاییان اهواز هم دو ماه پیش مسدود شد و از دفن مردگان بهایی جلوگیری شد.
سئوالی که وجود دارد این است که مردگان بهایی چه تهدیدی برای حکومت هستند؟ کلا‌ً بهاییان در ایران چه جرمی مرتکب شدند که نه تنها در طول زندگی‌شان از حق تحصیل، کار و بسیاری از حقوق اولیه یک انسان محروم‌اند بلکه حتی بعد از مرگ هم با آزار و اذیت و بی‌عدالتی روبه‌رو می‌شوند؟
خانم محمدی موارد تخریب گورستان‌ها محدود به تخریب گورستانهای بهاییان نمی‌شود.
در رابطه با تخریب قبرستان‌ها من آرای فقهی را هم نگاه می‌کردم که از سوی علما گفته شده نبش قبر مسلمانان و غیرمسلمانان در اسلام حرام اعلام شده. من در یکی از این نظرات آقایان دیدم.
بنابراین در رابطه با جامعه بهاییت که جزو شهروندان جامعه ایران هستند یا یک مورد دیگری بود مربوط به یهودیان بود که این کار بارها افتاده.... بنا به نظر علما این حرام است و هیچ توجیهی ندارد.
حالا صرفنظر از اینکه با اطلاع نهادها یا مراجعی صورت بگیرد یا نگیرد، نظر اسلام به نظر من جای تردید و جای سئوال جدی در این موارد دارد.
آقای منتظری، شما و خانم محمدی به رویه درست برخورد به گورستان اقلیت‌ها پرداختید از نگاه شرعی و از نگاه عرفی. قبل از انقلاب در سال ۱۳۳۴ محمدتقی فلسفی واعظ مشهور تهران همراه با سرلشگر نادر باتمانقلیچ سپهبد بعدی و سرتیب تیمور بختیار مقام‌های ارشد نظامی حکومت پیشین اولین کلنگ‌های تخریب حضرت القدس عبادتگاه مقدس بهاییان در تهران را زدند آیا این اقدام مورد حمایت طیف غالب روحانیت شیعه بوده؟
این که («حضیرة القدس» عبادتگاه بهاییان را در سال ۱۳۳۴) کلنگ می‌زدند وخراب می‌کردند درگیری سیاسی بوده و در واقع بهاییت را دین نمی‌دانستند و یک اقلیتی می‌دانستند که از خارج از کشور حمایت می‌شده.
احمد منتظری
یک درگیری سیاسی محسوب می‌شده. اگر از دفن مردگان سی سال گذشته باشد... مسئله نبش قبر بر این موضوع صدق نمی‌کند . یعنی در قبرستان مسلمانان هم وقتی سی سال بگذرد آنجا دیگر نبش قبر حساب نمی‌شود و اهانت هم حساب نمی‌شود چون می‌گویند او دیگر تبدیل شده، تبدیل به خاک شده و فقط یک استخوان‌هایی هست و خلاصه از مورد نبش قبر دیگر خارج می‌شود.
ولی این که کلنگ می‌زدند وخراب می‌کردند درگیری سیاسی بوده و در واقع بهاییت را دین نمی‌دانستند و یک اقلیتی می‌دانستند که از خارج از کشور حمایت می‌شده. این درگفتارهای آقای فلسفی و دیگران خیلی صریح است که مثلا‌ً این یک دین ساختگی است. برای اینکه جلوگیری شود ... آن اقدامات انجام می‌شده و محل‌های آنها تخریب می‌شده. من یادم هست یک وقتی مرحوم آیت‌الله منتظری ...در جواب اینکه چطور این مواجهه با بهاییت این قدر زیاد است و مبارزه با دیگر ادیان نیست، ایشان می‌گفتند که از اول شروع این مسئله (مثلا)در نجف‌آباد ... به حالت عادی نبود که بیایند یک تبلیغ کنند و بعضی‌ها بگروند و بعضی‌ها قبول نکنند. می‌گفتند اینها آمدند یکی ازبهاییان خودشان را به عنوان امام جماعت در نجف‌آباد نفوذ دادند و در موقعی که یک مبلغ بهایی آمد به صورت سرزده و تبلیغ بهاییت کرد این امام جماعت نجف‌آباد گفت بله من قبول دارم و شما برحقید و این جور شد که مردم پیرو امام جماعتشان بهایی شدند تعداد زیادی و آن شیخ زین‌العابدین که بعداً از طرف مرکز بهاییت لقب زین القرآن داده شد.
و یک حالت غیرعادی بود یعنی یک دینی باشد و مبلغانی داشته باشد و به صورت طبیعی مردم بیایند تحقیق کنند و ببینند آیا پیرو شوند یا نه نبوده. بنابراین برخورد با آنها هم یک برخورد سخت بوده و به صورت خراب کردن مراکزشان ... عکس‌العمل نشان داده می‌شده.
خانم فهندژ، راه‌های موثری که جامعه بهایی برای متوقف کردن این گونه رفتارها پیدا کرده چیست؟ کدام اقدامات موثرتر بوده؟
گروه‌های سرکوب‌گر در ایران باید این را بدانند که نمی‌توانند این اعمال غیرانسانی را در سکوت انجام بدهند و اینکه جامعه بین‌المللی این اعمال را می‌بیند و نمی‌پذیرد و آنها را محکوم میکند.
سیمین فهندژ
یکی از موثرترین راه‌های حمایت از بهاییان ایران و کلا‌ً هر فرد یا گروهی که مورد ظلم در هر کشوری قرار می‌گیرد از طریق اعتراض و اقدامات مداوم بین‌المللی بوده. مقامات ایرانی هم از دیدگاه‌های بین‌المللی کاملاً باخبرند و اعمال فشار بر آنها برای عمل کردن به پیمان‌های بین‌المللی که ایران خودش آنها را امضا کرده در گذشته موثر بوده.
تاریخ هم نشان داده که همیشه آزار و اذیت‌هایی که به گروه‌های مختلف اعمال شده در تاریکی و سکوت انجام شده. گروه‌های سرکوب‌گر در ایران باید این را بدانند که نمی‌توانند این اعمال غیرانسانی را در سکوت انجام بدهند و اینکه جامعه بین‌المللی این اعمال را می‌بیند و نمی‌پذیرد و آنها را محکوم میکند.
دفتر جامعه جهانی بهایی در سازمان ملل تخریب گورستان بهاییان شیراز را به گزارشگران سازمان ملل از جمله گزارشگر ویژه حق دین و مذهب، گزارشگر حقوق بشر در ایران، گزارشگر ویژه در مورد اقلیت‌ها و همینطور گزارشگر ویژه حقوق فرهنگی گزارش کرده و آنها هم پاسخ دادند که این خبر بسیار آنها را نگران کرده و قرار است در این مورد به جمهوری اسلامی بنویسند.
خانم محمدی، کدام اقدام کانون مدافعان حقوق بشر در ایران موثر بوده در این زمینه؟
(با) اظهار نظر آقای یونسی در شیراز به نظر من از طریق دولت می‌تواند این مورد حداقل مورد رسیدگی قرار گیرد و یا اینکه یک تحقیقی در موردش به عمل بیاید که آیا حکمی برای تخریبش وجود داشته و مبنای این حکم بر اساس قوانین خود نظام جمهوری اسلامی ایران آیا لازم‌الاجرا بوده یا نبوده.
نرگس محمدی
در رابطه با تضییقاتی که در رابطه با جامعه بهاییت یا سایر موارد که صورت می‌گرفته زمانی که دفتر کانون مدافعان حقوق بشر در تهران دایر بود ما این موارد را داشتیم و در مورد آنها اقداماتی که در حد توانمان بود انجام می‌دادیم و حداقلش گرداوری این اخبار بود و این که در اختیارشان وکیل رایگان بگذاریم...
خب کانون مدافعان حقوق بشر هنوز هم شکایت‌هایی را از طرف جامعه بهاییان پی‌گیری میکند. مواردی مربوط به شغل آنها هست. مواردی مربوط به تحصیل آنها هست... از جمله این که آقای لاریجانی هم اعلام کرده بودند که اگر مواردی هست که می‌توانند گزارش کنند به دفتر ایشان... خب یکی از راه‌هایش این است که وقتی چنین نهادهایی وجود داشته باشد و این نهادها بتوانند این اطلاعات را گردآوری کنند و پرونده‌های اینها را مورد رسیدگی قرار دهند و نتیجه آنها را اعلام کنند، خب این به نفع کسانی هست که مدعی هستند که می‌توانند به این گونه موارد رسیدگی کنند یا حداقل این که از آن آگاه باشند.
همانطور که دوستمان هم گفتند این اطلاعات به نظر من وقتی که در افکار عمومی مطرح می‌شود تاثیر می‌گذارد، از چند جنبه. یکی این که خب روشن شدن افکار عمومی.
دوم این که اگر مسئولین قسمت‌هایی مدعی هستند که می‌توانند رسیدگی کنند به این جور شکایت‌ها آنها بتوانند اقدام کنند و بخشی از آنها که مطلع نیستند ...جریان این امور قرار گیرند.
به هر حال نقشی که کانون مدافعان حقوق بشر می‌تواند ... همین است. یا با توجه اظهار نظر آقای یونسی در شیراز به نظر من از طریق دولت می‌تواند این مورد حداقل مورد رسیدگی قرار گیرد و یا اینکه یک تحقیقی در موردش به عمل بیاید که آیا حکمی برای تخریبش وجود داشته و مبنای این حکم بر اساس قوانین خود نظام جمهوری اسلامی ایران آیا لازم‌الاجرا بوده یا نبوده، کم و کیف این حکم را باید مورد بررسی قرار دهند اگر روال غیرقانونی بر اساس قوانین نظام جمهوری اسلامی ایران حاکم بوده در این عمل که خب باید مانع شوند. اگر نه روال قانونی را طی کرده این باید اطلاع‌رسانی شود. آیا حکمی برای این تخریب وجود داشته یا نه.
آقای منتظری درخواست توقف تخریب گورستانهای بهاییان در میان روحانیت شیعه محدود به خانواده آیت‌الله فقید حسینعلی منتظری و شما است یا هستند روحانیون و مراجعی که مستعد اعتراض به این اقدام‌ها هستند؟
از بعد از پیروزی انقلاب مثل اینکه آن احساس تکلیفی که قبل از انقلاب بود دیگر وجود ندارد که بیایند به کارهای خلافی که می‌شود اعتراض کنند و این نظام را نجات دهند. یعنی وظیفه است اگر کسی علاقه به نظام هم داشته باشد باید این کار را بکند. همین کار زشتی که تخریب گورستان شیراز در حالی که دولت آقای روحانی می‌خواهد سیاست دیگر و سیاست آشتی ملی و رفع مشکلات را در نظر بگیرد می‌آیند این طور کارشکنی می‌کنند.
احمد منتظری
همه دارند ولی اینکه بیان شود الان می‌بینیم که مظالم دیگری هم بوده که اعلام نکردند. مثلا‌ً همین حمله به زندانیان اسیر در اوین. خب هیچکس تایید نمی‌کند و همه هم اعتراض کردند. ولی با کمال تاسف حتی مراجع قم هم سکوت کردند و بعضی به پیغام‌های خصوصی اکتفا کردند و بعضی حتی همین پیغام خصوصی را هم نداشتند که باعث تاسف هست.
یعنی از بعد از پیروزی انقلاب آن احساس تکلیفی که قبل از انقلاب بود دیگر وجود ندارد که بیایند به کارهای خلافی که می‌شود اعتراض کنند و این نظام را نجات دهند. یعنی وظیفه است اگر کسی علاقه به نظام هم داشته باشد باید این کار را بکند. همین کار زشت تخریب گورستان شیراز. در حالی که دولت آقای روحانی می‌خواهد سیاست دیگر و سیاست آشتی ملی و رفع مشکلات را در نظر بگیرد می‌آیند این طور کارشکنی می‌کنند.
این چقدر برای نظام زشت است و در قالب همین دفاع از نظام چه بسا مراجع می‌توانند بیایند اظهار نظر کنند و انجام وظیفه کنند.
ولی متاسفانه به نظر من کوتاهی می‌شود. حالا خودشان چه استدلالی دارند من نمی‌دانم. ولی همه مخالفند. یعنی در مجامع که بحث می‌شود همه مخالفند و می‌گویند چرا کارهای برخلاف قانون و برخلاف رویه همه کشورهای متمدن این جور انجام می‌شود؟ یک حکومت این جور سیاستی دارد و یک گروهی می‌آ‌ید با پول بیت‌المال چوب لای چرخ همین حکومت می‌گذارد؟
یعنی مراجع جناح راست و اصول‌گرا و از قبیل آیت‌الله محمدتقی مصباح یزدی مرجع مورد اعتماد جبهه پایداری هم مخالفند یا این که آنها حساب‌شان جداست؟
من آن جور نمی‌دانم. ولی لااقل دوستانی که اصلاح‌طلب‌اند یا میانه‌رو‌اند اینها همه مخالفند. مخالفند با این که این بی‌نظمی‌ها باشد و این بی‌قانونی‌ها باشد.
بهائی‌ستیزی از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
بهائی‌ستیزی ستیز با آئین بهائی و بهائیان به اَشکال مختلفِ اِعمالِ تبعیض، سیاه نمایی، کینه توزی، پیش داوری، نفرت پراکنی از طریق رسانه ها، حبس، تبعید، آزار و شکنجهٔ جسمی و روحی، قتل و کشتار، است.
تاریخچه
میرزاعلی‌محمد و روح‌الله ورقا در غل و زنجیر به دلیل بهائی بودن در سال ۱۸۹۶[نیازمند منبع]
از ابتدای پیدایش آئین بابی در سال ۱۸۴۴ میلادی و پس از آن آئین بهائی در ۱۸۵۲ م. مخالفت و بابی/ بهائی ستیزی علمای دینی شیعه و حکومت قاجاریه آغاز شد.[۱] از آنجا که این دو آئین از جهاتی واحد تلقی می‌گردند، از دیدگاه جامعه شناختی و تاریخی می‌توان آن دو را واحد درنظر گرفت و عنوان بهائی ستیزی را بطور کلّی به کار برد.[۱][۲]
علّت مذهبی بهائی ستیزی این بود که برخی مجتهدان دینی و حکومت ادعا می‌کردند پس از اسلام دین جدیدی نباید ظاهر شود. از نظر اجتماعی و سیاسی علّت مخالفت آن بود که در صورت قبول ادعای باب و بهاءالله، قدرت مادی و مذهبی و سیاسی طبقهٔ روحانیون و حکومت با چالش‌های جدّی روبه رو می‌شد.[۲][۳]
بهائی ستیزی در دوران حکومت قاجاریه در ایران به اشکال گوناگون دیده می‌شد. انتشار مطالب بر ضدّ آئین بابی و بهائی و تبعید، حبس، شکنجه و قتل و کشتار پیروان، از روش‌های رایج بهائی ستیزی در آن دوران بود.[۲][۳][۴] برای مثال در این دوران پس از ترور نافرجام ناصرالدین‌شاه با بابیان برخورد شدیدی شد و باب به دستور امیرکبیر تیرباران شد. درسال ۱۸۵۱ میرزا حسینعلی که درآنوقت بین بابیان به جناب بهاء معروف بود، به شهر بغداد تبعید شد. دشمنی با بهاییان چندان در دوران دودمان قاجاریه در جامعه ایران رواج داشت که متهم کردن مشروطه خواهان به «بابی گری»، مهم‌ترین سلاح نظری مستبدان به دوران انقلاب مشروطه ایران بود.[۵]
ویران سازی حظیره‌القدس تهران به تحریک محمدتقی فلسفی و دستور ارتش در زمان محمدرضا پهلوی
بهائی ستیزی در دوران حکومت پهلوی نیز اگرچه نسبت به دوران قاجاریه کم تربود، ولی به همان اَشکال سابق ادامه داشت.[۲][۳][۴]
در دورهٔ جمهوری اسلامی (از انقلاب ۱۳۵۷ تاکنون) بهائی ستیزی مجدداً به شکلی شدید و مستمر ادامه یافته است. همدستی حکومت و علمای شیعه در بهائی ستیزی در دوران قاجاریه و پهلوی، در دوران جمهوری اسلامی به یکی شدن بهائی ستیزان حکومتی و علما تبدیل شد و شکل جدیدِ سیاستِ رسمی جمهوری اسلامی ایران را به خود گرفت.[۲][۳][۶]
پس از پیروزی انقلاب ایران (۱۳۵۷) در ایران، بهائی ستیزی که با حمایت روحانیون شیعه همراه بود، شکل جدید و افراطی‌ای به خود گرفت. به صورتی که بهاییت تنها مذهبی در ایران است که روحانیّت شیعه برای مبارزه با آنان نهاد ویژه‌ای تأسیس کرده است.[۷] گفتنی است که بهائیان متهم به حمایت از نظام شاهنشاهی شدند و مورد برخورد نظام جمهوری اسلامی قرار گرفتند که از آنجمله می‌توان به اعدام بهائیان، تخریب اماکن مقدس و گورستانهای بهائی، توهین به مقدسات بهائی و جلوگیری از ادامه تحصیل و اشتغال آنان در مراکز دولتی و ادارات نام برد.[۸][۹]
دشمنی با بهائیان چندان ریشه‌دار و مستمر بود که حتی در روزهای انقلاب، در کنار اشغال و تخریب نهادهای مالی و امنیتی حکومت، کشتن و تخریب و آتش زدن خانه‌های بهائیان فراموش نشد و از جمله در قریه سعدی شیراز، بهائیان «قتل‌عام» شدند.[۵]
اعمال در مصر
در حدود ۲۰۰۰ نفر از پیروان دین بهائی در مصر زندگی می‌کنند. بهائیان مصر در سال ۲۰۰۹ میلادی، به این حق دست یافتند که در شناسنامه‌ها و کارت‌های هویت، از ذکر دیانت و عقیده معاف شوند.[۱۰]
تخریب منازل
در تاریخ ۲ آوریل ۲۰۰۹ میلادی، گروهی از مسلمانان مصری ساکن استان سوهاج، ۴ خانه متعلق به خانواده‌های پیرو دین بهائی را به آتش کشیدند. به گزارش مطبوعات مصر، آتش‌سوزی موجب شد که تعدادی از خانواده‌های بهائی از ترس جان فرار کنند.[۱۰]
اعمال در ایران
زندان بهائیان
در تاریخ ۲۶ دی ۱۳۸۷ (۱۵ ژانویه ۲۰۰۹) سرهنگ سلیمان ملک‌زاده فرمانده نیروی انتظامی ویژه جزیره کیش اعلام کرد که نیروی انتظامی ایران، «هشت بهائی را در جزیره کیش بازداشت کرده است». به گفته وی «تمامی این افراد از خانواده‌های بهائی بودند و در بازرسی به عمل آمده از محل اقامت آنها در یکی از هتل‌های جزیره کیش، تعدادی کتب تازه به چاپ رسیده دربارهٔ بهائیت، کشف و ضبط گردید».[۱۱]
در بامداد ۲۵ دی ۱۳۸۷ (۱۴ ژانویه ۲۰۰۹) مأموران امنیتی جمهوری اسلامی با حمله به منازل ۱۰ خانواده بهایی در تهران، ضمن تفتیش منازل و ضبط کتب مذهبی، عکس‌های خانوادگی و رایانههای شخصی، چندین تن را بازداشت و به زندان اوین منتقل کردند. از افراد تحت بازداشت می‌توان به ژینوس سبحانی، شاهرخ طائف، عزیزالله سمندری، پیام اغصانی، دیدار رئوفی و نیما حقار نام برد.[۱۲]
در تاریخ ۲۹ ژانویه ۲۰۰۸ میلادی (۹ بهمن ۱۳۸۶) علیرضا جمشیدی، سخنگوی قوه قضائیه جمهوری اسلامی در مصاحبه با خبرنگاران اعلام کرد که ۵۴ بهائی ایرانی به جرم «تبلیغ علیه نظام» در شهر شیراز به «یک تا چهار سال زندان» محکوم شده‌اند.[۱۳]
در تاریخ ۱۴ مه ۲۰۰۸، شش تن از یاران ایران، گروهی که فعالیت‌های جامعهٔ بهائی را در غیاب محفل روحانی ملی در ایران هدایت میکند به نام‌های فریبا کمال‌آبادی، جمال الدین خانجانی، عفیف نعیمی، سعید رضایی، بهروز توکلی و وحید تیزفهم در حمله مأمورین امنیتی به منازلشان دستگیر و به زندان اوین منتقل شده‌اند.[۱۴][۱۵] این اتفاق در ادامه دستگیری مهوش ثابت یکی دیگر از یاران ایران (گروه جایگزین محفل ملی ایران پس از تعطیلی نظام اداری بهائی به دستور حکومت جمهوری اسلامی ایران)، در اسفند ماه ۱۳۸۶ صورت گرفت. کمیسیون بین‌المللی آزادی ادیان در ایالت متحده آمریکا این عمل نظام جمهوری اسلامی ایران را محکوم کرد.[۱۶][۱۷] آمریکا، کانادا و اتحادیه اروپا این اقدام نظام جمهوری اسلامی ایران را محکوم کرده و خواستار توقف آزار و اذیت بهائیان در ایران شدند. در تاریخ ۱۱ فوریه ۲۰۰۹ میلادی (۲۳ بهمن ۱۳۸۷) دادسرای امنیت تهران از صدور قرار مجرمیت برای ۷ تن از شهروندان بهایی به اتهام: «جاسوسی برای اسرائیل، توهین به مقدسات و تبلیغ علیه نظام جمهوری اسلامی»، خبر داد.[۱۸][۱۹]
تخریب مکان‌های زیارتی
در طی تاریخ ایران و خصوصاً پس از انقلاب ۵۷ تعداد زیادی از بهائیان فقط به خاطر اعتقادشان به دین بهائی، مورد آزار و اذیت بهائی‌ستیزان قرار گرفتند. مکان‌های زیارتی و مقدس آنها در شیراز و تهران به دست عوامل حکومتی تخریب گشت. در سال ۱۹۷۹ (میلادی) بهائی ستیزان منزل باب در شیراز را تخریب نمودند.[۲۰][۲۱][۲۲] منزل بهاءالله شارع دین بهائی در تهران نیز به دست عوامل حکومتی تخریب گشت.[۲۳][۲۴]
تخریب خانه بهائیان
در تاریخ یکشنبه مورخ ۷/۱۱/۱۳۸۶ افرادی مسلح که بعداً خود را «عاشقان حسین»[۲۵][۲۶] معرفی کردند اقدام به تخریب خانه یکی از بهائیان در شهر آباده نمودند، آنها برای این کار خود از بولدوزر نیز بهره جُستند.[۲۶][۲۷]
اعدام بهائیان
از ابتدای انقلاب ۵۷ ایران تا به حال، ۲۰۲ نفر از بهائیان به خاطر اعتقادشان به دین بهائی، توسط نظام جمهوری اسلامی اعدام شده‌اند.[۲۸] این افراد صرفاً به خاطر اعتقادات مذهبی خود تیرباران، اعدام و یا به قتل رسیده‌اند.[۲۹]
برخی منابع دیگر هم معتقدند که این افراد از صاحب منصبان حکومت قبل بوده اند و اعدامشان ربط مستقیم به اعتقادات دینی نداشته است.[۳۰]
تخریب قبرستان‌های بهائیان
تخریب قبرستان بهائیان در یزد
بهائی ستیزان با یورش به قبرستان‌های بهائی، سنگ قبرها را تخریب و بدترین رفتار را نسبت به مردگان بهائی ادا کردند. از جمله این تخریب‌ها می‌توان به تخریب قبرستان بهائیان در تهران، یزد و نجف آباد اشاره کرد که در طی ان، قبرستان بهائیان تهران به کلی تخریب و ویران گشت و بر روی آن، فرهنگسرا ساخته شد. تخریب قبرستان بهائیان در یزد به ویرانی کامل نینجامید و فقط سنگ قبرها شکسته و به مردگان اهانت شد.[۳۱][۳۲]
در روز دوشنبه هشتم مرداد هشتاد و شش جامعه بهائیان یزد در ایران متوجه شدند که گلستان جاوید (محل دفن نفوس بهائی) بار دیگر و برای چندمین بار در سالیان اخیر توسط ماشینهای سنگین یا کشاورزی تخریب شده‌است. این درحالی است که بیش از بیست سال است نفوس بهائی فوت شده در این مکان به خاک سپرده می‌شوند و از آخرین مراسم تدفین در این مکان بیش از دو ماه نمی‌گذرد برای بار دیگر در سالیان اخیر حرمت و حقوق این نفوس مورد تعدی و تعرض واقع شد.[۳۱][۳۲]
در بامداد دوم آبان ماه ۱۳۸۷ در اقدامی مشابه قبرستان (گلستان جاوید) جامعه بهایی در شهر قائمشهر واقع در استان مازندران تخریب شد. با این تفاوت که این بار این هتک حرمت بیش از پیش بوده‌است و قریب ۸۰ درصد از قبرها به وسیله لودر تخریب شده و تنها تعداد محدودی از قبور سالم مانده‌اند.[۳۳]
۲۹ دی ۱۳۸۷ هم یک کامیون و یک بلدوزر با همراهی تعدادی از نیروهای لباس شخصی در قبرستان بهائیان درزیکلا قائمشهر اقدام به جمع‌آوری سنگ قبور و مسطح نمودن زمین نمودند.[۳۴]
ممنوعیت از تحصیل و اشتغال در اماکن دولتی
بر طبق مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، بهائیان علاوه بر محرومیت از اشتغال در اماکن دولتی، از تحصیلات دانشگاهی نیز محروم می‌باشند.[۳۵][۳۶]
ممنوعیت اشتغال بهاییان در حداقل ۳۰ شغل
بر اساس سندی که سحام‌نیوز در اردیبهشت ۱۳۹۴ منتشر کرد فرمانده نیروی انتظامی در سال ۱۳۸۶ با صدور دستورالعملی به اداره اماکن نیروی انتظامی سراسر کشور دستور داده شده که ضمن شناسایی بهاییان و تهیه آمار مشاغل و پراکندگی جمعیتی آنان، مانع حضورشان در شغل‌هایی با درآمد بالا و در رسته‌های شغلی مشروط به طهارت شوند.[۳۷]
مسلمانان مخالف بهائی‌ستیزی
حسینعلی منتظری و اکبر گنجی مطالبی را در دفاع از حقوق بهائیان ارائه کرده‌اند.[۳۸]
جستارهای وابسته
یهودی‌ستیزی
ایرانی‌ستیزی
اسلام‌هراسی
شیعه‌ستیزی
جنجال کارت شناسایی در مصر
یاران ایران
پیوند به بیرون
«عدالت انقلابى - مستند». بی‌بی‌سی فارسی.
منابع
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ بهائی‌ستیزی موجود است.
↑ پرش به بالا به: ۱٫۰ ۱٫۱ D. M. MacEoin. «BAHAISM vii. Bahai Persecutions». Iranica، December 15, 1988. بازبینی‌شده در ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۵.
↑ پرش به بالا به: ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ Momen، Moojan. The Babi and Baha'i community of Iran: A case of "suspended genocide"?. Journal of Genocide Research, Vol. 7, No. 2.، June 2005.
↑ پرش به بالا به: ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ Karlberg، Michael. Constructive Resilience: The Baha´ ’ı´ Response to Oppression. PEACE & CHANGE, Vol. 35, No. 2,، April 2010.
↑ پرش به بالا به: ۴٫۰ ۴٫۱ محمّد توکّلی طرقی. «بهایی ستیزی و اسلام گرایی در ایران». ایران نامه، شمارهٔ 19، بنیاد مطالعات ایران، 21 سپتامبر 2008. بازبینی‌شده در 14 اردیبهشت 1395.
↑ پرش به بالا به: ۵٫۰ ۵٫۱ برخورد متفاوت با بهاییان؛ زمینه‌ها و عاملان (مقاله تفصیلی فرج سرکوهی در رادیو فردا)
پرش به بالا ↑ سهیلا وحدتی. «بهائی ستیزی، سیاست رسمی جمهوری اسلامی ایران». ایران امروز، 5 مارس. بازبینی‌شده در 14 اردیبهشت 1395.
پرش به بالا ↑ برخورد متفاوت با بهاییان؛ زمینه‌ها و عاملان (مقاله تفصیلی فرج سرکوهی در رادیو فردا)
پرش به بالا ↑ بی‌بی‌سی فارسی
پرش به بالا ↑ اخراج بهائیان از دانشگاه
↑ پرش به بالا به: ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ آتش‌زدن منازل ۴ تن از بهائیان مصر بر اثر «تحریک یک روزنامه نگار» (العربیه فارسی)
پرش به بالا ↑ بازداشت هشت بهائی در جزیره کیش (رادیو زمانه)
پرش به بالا ↑ «تعدادی از بهائیان در تهران بازداشت شدند» (رادیو فردا)
پرش به بالا ↑ مصاحبه مطبوعاتی سخنگوی قوه قضائیه جمهوری اسلامی (بی‌بی‌سی فارسی)
پرش به بالا ↑ «بازداشت شش رهبر بهایی در ایران» (بی‌بی‌سی فارسی)
پرش به بالا ↑ بازداشت شش تن از رهبران جامعه بهائیان ایران (رادیو فردا)
پرش به بالا ↑ May ۱۵, ۲۰۰۸: Iran: USCIRF Calls for Strong International Condemnation of Arrest of Baha’i Leaders
پرش به بالا ↑ Iran's arrest of Baha'is condemned - CNN
پرش به بالا ↑ هفت بهایی دستگیر شده به 'جاسوسی' متهم شدند (بی‌بی‌سی فارسی)
پرش به بالا ↑ رهبران بهائیان ایران به جاسوسی برای اسرائیل متهم شدند (رادیو فردا)
پرش به بالا ↑ The Bahá'í: the religious construction of a global identity. Michael McMullen. Rutgers University Press, 2000. ISBN 0-8135-2836-4 pp.81
پرش به بالا ↑ A political and economic dictionary of the Middle East. Political and Economic Dictionaries Series. David Seddon. Taylor & Francis, 2004 ISBN 1-85743-212-6 pp.89
پرش به بالا ↑ The World's Religions: Continuities and Transformations. Taylor & Francis. ISBN 1-135-21100-0 pp.54
پرش به بالا ↑ گزارش پیتر جنینگز در اخبار شبکه‌ای بی سی نیوز. برنامه ۲۰/۲۰، سال ۱۹۸۳
پرش به بالا ↑ The Baha'i Faith: The Emerging Global Religion. William S. Hatcher, J. Douglas Martin. Baha'i Publishing Trust, 2002. ISBN 1-931847-06-1 p.33
پرش به بالا ↑ ای انسان تو کجائی؟
↑ پرش به بالا به: ۲۶٫۰ ۲۶٫۱ گزارشی از تهدیدات روزمره علیه بهاییان در ایران
پرش به بالا ↑ خبرنامه دانشگاه صنعتی امیرکبیر
پرش به بالا ↑ Amnesty International (۱۹۹۶–۱۰). "Dhabihullah Mahrami: Prisoner of Conscience". AI INDEX: MDE ۱۳/۳۴/۹۶.
پرش به بالا ↑ گزارش رسمی به مجلس نمایندگان کانادا:
Debates: official report, Volume 9. Canada. Parliament. House of Commons. Publisher: Queen's Printer. , 1987
پرش به بالا ↑ http://pahlaviha.pchi.ir/show.php?page=contents&id=18217
↑ پرش به بالا به: ۳۱٫۰ ۳۱٫۱ سایت نگاه
↑ پرش به بالا به: ۳۲٫۰ ۳۲٫۱ سایت گفتمان ایران
پرش به بالا ↑ ارگان رسمی مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران - تخریب قبرستان بهائیان این بار در قائمشهر / همراه با تصاویر
پرش به بالا ↑ تخریب کامل قبرستان بهائیان در قائمشهر
پرش به بالا ↑ بی‌بی‌سی فارسی، محرومیت بهائیان از تحصیلات عالی در ایران
پرش به بالا ↑ اسناد محرمانه جدید دولت جمهوری اسلامی ایران مبنی بر اخراج بهائیان
پرش به بالا ↑ «دستور نیروی انتظامی دربارهٔ ممنوعیت دست‌کم ۳۰ شغل برای بهاییان» (فارسی). دویچه وله فارسی، ۳۰ اردیبهشت ۱۳۹۴. بازبینی‌شده در ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۴.
پرش به بالا ↑ از حق بهایی بودن تا بهایی صاحب حق بودن(رادیو زمانه، ۱۸خرداد۱۳۸۷)
تهدید به اخراج بهروز فرزندی جانباز و اسیر جنگ بهایی از دانشگاه پیام نور
بنابرگزارش خبرگزاری بهایی نیوز بهروز فرزندی یکی از شهروندان بهایی ساکن شیراز که به مدت بیش از ۲ سال و ۲ ماه مفقودالاثر جنگ تحمیلی و تحت اسارت کشور عراق بود به دلیل باورمند بودن به آئین بهایی تهدید به اخراج از دانشگاه پیام نور شد.
@bahainews
بنابرگزارش مجموعه خبری بهایی نیوز این شهروند بهایی که جانباز ۲۵% هستند در تاریخ ۱۸/۰۲/۱۳۹۶ با مراجعه به دفتر مدیر گروه دانشگاه پیام نور استان فارس در رشته مدیریت بازرگانی متوجه وجود مشکلاتی در ادامه تحصیل وی در این دانشگاه شد.
بنابر اطلاع منابع مطلع " بهروز فرزندی پس از مراجعه به دفتر مدیر رشته که تنها چند درس وی جهت اتمام دوره تحصیل در مقطع کارشناسی مانده بود و مشخص شده بود که تمام واحدهای گذرانده وی درست بود و تنها ۴ درس مانده بود متوجه می شود که پرونده وی با وجود داشتن شماره پرونده گم شده و به گفته مسئولین حراست اصل تحصیل این شهروند بهایی در دانشگاه مورد دار است.
این منبع آگاه به گزارشگر بهایی نیوز می گوید که " پس از کلی مراجعه به دفترهای مختلف آقای فرزندی به دفتر حراست می رسد و حراست دانشگاه می گوید که شما اصلا اجازه تحصیل در دانشگاه را ندارید و چطور وارد دانشگاه شده اید با این وجود مسئول حراست دانشگاه پیش از آن گفته بود که به شما بخاطر اینکه از آزادگان و جانبازان هستید اجازه تحصیل میدهیم که این موضوع با واکنش آقای فرزندی روبرو شد و ایشان گفتند که بنده با حضور در کنکور و قبولی و انتخاب رشته مانند هر ایرانی وارد دانشگاه شدم و شما حق تفتیش عقاید طبق اصل ۲۳ قانون اساسی را ندارید ."
بنابرگزارشهای که پیشتر منتشر شده است شهروندان بهایی اجازه تحصیل در دانشگاه را ندارند و در زمان اطلاع دفتر حراست دانشگاه از حضور شهروندان بهایی در دانشگاه شرایط اخراج آنان را فراهم می کنند.
@bahainews
محرومیت از تحصیل بهاییان در دانشگاه‌های ایران با استناد به مصوبه‌ی ششم اسفند ۱۳۶۹ “شورای عالی انقلاب فرهنگی” صورت می‌گیرد که بهاییان را علاوه بر محرومیت از اشتغال در اماکن دولتی، از تحصیلات دانشگاهی نیز محروم میکند.
بر اساس بند سوم این مصوبه، نه تنها باید از ثبت نام بهاییان در دانشگاه‌ها جلوگیری به عمل آید بلکه چنانچه هویت بهایی فردی بعد از ثبت نام و “هنگام تحصیل” نیز احراز گردد، باید از تحصیل محروم شود.
محرومیت شهروندان بهایی پس از انقلاب اسلامی و اعلام انقلاب فرهنگی در ایران به صورت سیستماتیک اجرا شده است.
به ما در مجموعه خبری بهائي‌نیوز ( @bahainews ) بپیوندید.
https://www.facebook.com/bahainews1/photos/a.579885608820200.1073741828.578902082251886/951270798348344/?type=3&theater
گوشه هایی از حیات حضرت عبدالبهاء 1
١- نام و مقام حضرت عبدالبهاء در
آثار انبیاء و مظاهر امر
۱- ١- در توراة ( زکریا باب ۶ آیه ۱۲ )
" اینک مردی که به شاخه ( غصن ) مسمی است از مکان خود خواهد روئید و هیکل خداوند را بنا خواهد نمود ( منظور مقام حضرت رب اعلی است ) پس او هیکل خداوند را بنا خواهد نمود ( روضه مبارکه ) و جلال را متحمل خواهد شد و بر کرسی او جلوس نموده حکمرانی خواهد کرد .... "
۲- ١- در انجیل ( مکاشفه یوحنا باب ۱۱ آیه ۱۹ )
" قدس خدا در آسمان مفتوح گشت و تابوت عهدنامه او در قدس ظاهر شد و برقها صداها و رعدها و زلزله و تگرگ عظیمی حادث شد "
در تفسیر این آیه حضرت عبدالبهاء به نفسه المقدس در مفاوضات صفحه ٤٧ و ٤٨ می فرمایند:
" يعنی به سبب انتشار اين تعاليم الهيّه و ظهور اين اسرار ربّانيّه و اشراق شمس حقيقت ابواب فلاح و نجاح در جميع جهات مفتوح گردد و آثار خير و برکات سماويّه آشکار شود ."
( و تابوت عهد او در قدس او ظاهر شود ) يعنی کتاب عهد او در قدس او ظاهر شود و لوح ميثاق ثبت گردد و معانی عهد و پيمان آشکار شود. صيت الهی شرق و غرب گيرد و آوازه امراللّه جهانگير شود اهل نقض خوار و ذليل شوند و اهل ثبوت عزيز و جليل گردند زيرا به لقای عهد متمسّکند و در ميثاق ثابت و مستقيم . بعد مي فرمايد:
(و برقها و صداها تگرگ عظيمی حادث شد ) يعنی بعد از ظهور کتاب عهد طوفان عظيمی پيدا شود و برق قهر و غضب الهی درخشد و صدای رعد نقض ميثاق بلند گردد و زلزله شبهات حاصل شود و تگرگ عذاب بر ناقضين ميثاق ببارد و مدّعيان ايمان به فتنه و امتحان افتند ) .
٣- ١- حضرت اعلی در پنج شأن:
" ..... هل تعرفون سرالله تعرفون ذلک اول من آمن بمن یظهرالله فمالکم کیف لاتعرفون " ( ۱ )
٤- ١- قلم اعلی در کتاب مستطاب اقدس چنین می فرمایند:
۱- ٤- ١- " اِذا غیضَ بحرُ الوصالِ و قُضِیَ کتابُ المبداء فی المآل توجَّهوا الی مَن ارادَهُ اللهُ الَّذی انْشَعَبَ مِن هَذَا الاصلِ القدیمِ " صفحه ٣٣ سطر ۶ تا ۸ کتاب اقدس چاپ بمبئی.( 2 )
نقل از یادداشتهائی درباره حضرت عبدالبهاء جلد اول ص ٤۵۳
۲- ٤- ١- شرح مختصری از جلوۀ کوکب میثاق در لندن به قلم ستاره خانم لیدی بلامفیلد:
پدر من خیلی به حضور حضرت بهاء الله مشرف می شد. شبی در حالیکه هیکل اقدس در اطاق مشی می نمودند، به پدرم فرموده بودند:
" در مواقع معینه ارواح مجرده از عوالم قدس به قوۀ الهیه در این خاکدان ترابی حاضر می شوند آنان که دارای آن روح هستند قدرت کامله اند. حضرت مسیح دارای این قوۀ آسمانی بود. مردم تصور کردند جوان فقیری را به صلیب آویختند ولی او مؤید به روح القدس بود بنابراین در زیر خاک نمی ماند قوه قدسیه ملکوتیه اش قیام نموده عالم را احیا کرد. الیوم آقا را مشاهده کن که دارای همان روح است"
٢- حضرت عبدالبهاء در آثار مقدس خویش
نفس مقدسی که بشارت آمدنش حتی در کتب مقدسه قبل مذکور شد و از مقام والایش سخن به میان آمد، شخصیتی که در سفر غرب پیوسته در جرائد و روزنامه ها به عنوان پیامبر شرق به مردم معرفی می گردید هیچ آرزویی جز بندگی محض و عبودیت بحت نداشته اند، چنانچه در یکی از مکاتیب می فرمایند:
١- ٢- مکاتیب جلد دوم ص ٣٢١
" ... جمیع می دانند که این عبد را نَفسی و نَفَسی و هَوسی جز عبودیت آستان مقدس نبوده و نیست .... عبودیّت عبدالبهاء آفاق را منجذب نموده و صیت رقیتش جهانگیر گشته ومحویت و فنایش مثل آفتاب مشهور اقطار شده ...."
٢-٢ - مکاتیب جلد اول صفحه ۲۶٤:
".... و یک خواهش از جمیع یاران الهی دارم و آن آرزوی جان من است که مرا به صرف عبودیت آستان مقدس مِن دونِ تأویل بستایند و به جز به کلمات و تعبیراتی که از نفس خامه این عبد صادر عبدالبهاء را نستایند و ابداً تجاوز از آن نکنند... "
٣- ٢- سفرنامه جلد اول صفحه ١٩۵ :
" ... بعضی عرض کردند رجای شفا داریم، زیرا تا به حال بسیاری را شفا عنایت فرمودند."
" ما دعا می کنیم خدا شفا می دهد. ما اهل ادعا نیستیم اهل بیانیم جمیع به امر بهاء الله هستیم من عبدالبهاء هستم و حضرت بهاء الله مَطلعِ تقدیس است از او سؤال کن من مروج و منادیم. اصل بهاء الله است که این عالم ظلمانی را نورانی نمود. جسمانی را روحانی کرد عقول مخمور را روشن کرد نفوس ارضی را آسمانی فرمود مرده را زنده ساخت و کور را بینا کرد".
٣- حضرت عبدالبهاء در آئینه آثار دیگران
۱ – ۳ از کتاب دستورالعمل زندگی به قلم امۀ البهاء روحیه خانم
* شمه ای از خصوصیات ظاهری و معنوی حضرت عبدالبهاء
۱- ١- ٣ حضرت عبدالبهاء دارای چشمانی به رنگ آبی روشن و محاسن و شعرات مشکین و مجعد و قامتی بلند تر از قامت پدر و جوانی بسیار برازنده و زیبا بودند. به علاوه از خصوصیات و شخصیتی جذاب و مسحور کننده و هوشی سرشار و نیروئی پایان ناپذیر برخوردار بودند. هر چه بر اقتدار معنویش می افزود مسئولیت او به عنوان سپر و مدافع بین پدر در قبال دنیای خارج فزونی می گرفت. دنیایی که اغلب کسالت آور، خصومت آمیز، تحمل ناپذیر، بی ارزش و همیشه خالی از زیبائی بود.
در ایام مسجونیت عکا کسی که اغلب با مأمورین و مقامات رسمی ملاقات و مذاکره می کرد و با مردم از طبقات مختلف ارتباط برقرار می نمود و با نظم و ترتیب و عدالت، آنها را از سبیل مواهب و عطایائی که از درگاه جمال مبارک جریان می یافت مستفیض می فرمود، حضرت عبدالبهاء بود و به همین جهت در بین مردم بنام " ابوالفقرا " شهرت داشت.
* حضرت عبدالبهاء با نشانه هائی از صفات مظهر امر
۲- ١- ٣ برای کسانی که به زیارت حضرت بهاء الله فائز نشده بودند اما حضرت عبدالبهاء را دیده و می شناختند، تصور اینکه جمال قدم دارای مقامی والاتر از حضرت عبدالبهاء می باشند غیر ممکن بود. زیرا همان عقل سرشار و قوۀ ادراک روان و سیال ، همان عشق و همدردی به نوع انسان، همان نیروی شفابخش روحانی و بالاخره همان صفات و خصوصیاتی که در مظهر کاملۀ الهیه وجود داشت در حضرت عبدالبهاء مشاهده می شد. مع ذلک نباید مقام ایشان را مطابق و مماثل مقام اب بزرگوارش دانست، بلکه حضرت عبدالبهاء تصویری از آن مظهر الهیه بود و صفات ایشان نشانی از خاتم رسالت داشت. روح آن حضرت همچون مرآت صافی بود برای انعکاس و اکمال تعالیم آن روح جهانی حضرتش. در حقیقت بدر منیری بود که پس از افول آفتاب حقیقت شعاع های نورانی آن را به روی نسلی دیگر منعکس می فرمود.
۳- ١- ٣ چشمان نافذ و آرام و آبی رنگش همه را یکسان می نگریخت و با ادراک عمیق به یک نگاه نیازهای درونی آنان را می شناخت.
شاید برای توصیف او مناسب تر از شفا دهنده، کلمه ای پیدا نشود، زیرا افکار مسموم و دلهای بیمار و بدنهای مریض را شفا می بخشید. به مقامی از کمال نائل شده بود که بهترین توصیف آن با کلمات زیبای خود آن حضرت میسّر است که می فرمود: " رمز تسلط بر نفس از یاد بردن خویشتن است. " با مثالی که از حیات شگفت انگیز خود ارائه کرد نوع بشر را به معیارهائی عالی تر و دشوارتر از آنچه موجود بود، دعوت نمود. آنچه او می خواست و نوع انسان را به آن تعلیم میداد: شرافت، خلوص نیت، صداقت، امانت و از خودگذشتگی به خاطر دیگران بود.
٤- ١- ٣ عنوان بنده بندگان الهی را برای خود برگزید و صفات و اعمالش بهترین معرف این سلوک بود. به درستی می توان گفت که از نه سالگی این روش را سرمشق زندگی خویشتن قرار داد و هر چه بر سنین عمر مبارکش می افزود شوق خدمتگزاری به همنوع در روحش قویتر و بارزتر می شد.
مشاهدۀ آثار زنجیر بر بدن اب بزرگوار ، تحمل سه بار سرگونی، بغض و عداوت عنادآمیزی که از جانب عم آن حضرت بروز کرد، فقر و تیره روزی که دامنگیر خود و عائله مبارکه اش گردید ، مصائبی که شخصاً تحمل فرمود و شکنجه و عذابی که دست تقدیر برای حضرتش رقم زده بود، نه تنها اثری از تلخی در آن حضرت به جای نگذارد بلکه بر مهربانی و شکیبائی و محبت و فداکاری او افزود. او در حقیقت بر اثر اَقدام پدر مشی فرمود و بر فروغ و تابندگی این دیانت بی همتا و گرانبهای جهانی که به وسیلۀ دو مظهر الهی تأسیس گشته بود افزود.
۲ – ۳ از کتاب حیات و تعالیم سرکارآقا به قلم مایرون فلپس
١- ۲ - ۳ ....اندکی می گذرد صدائی از دور و از سوی پیاده روی پائین پنجره شنیده می شود و به تدریج این صدا واضح تر و قوی تر می گردد. این صدا گفتگو و همهمه جمعیتی را مانَد، از پنجره به پائین می نگریم. انبوهی از مردم فقیر و ژنده پوش به نظر می رسند. به کوچه می رویم تا این مردم را از نزدیک نگاه کنیم. جمعیت شگفت انگیزی است. بسیاری نابینا ، عده ای رنگ پریده نحیف و فرسوده ، بعضی با عصای زیر بغل ، برخی آن چنان ناتوان که گویی روی پای خود به زحمت ایستاده اند. اکثر زنان حجاب و برقع در بر دارند ولی از همان لای چادر، عالمی فلاکت و درد و الم هویدا است. بعضی از آنها اطفال صغیر لاغر خود را بر پشت دارند. سوای بچه ها عده شان به صد نفر می رسد. از هر نژادی مثل سوری، عرب، حبشی و غیره در خیابان دیده می شوند. گروهی به دیوار تکیه داده و عده ای روی زمین به حالت انتظار نشسته اند. اینها منتظر چه هستند. بگذارید ما هم با آنان به انتظار بنشینیم. طولی نمی کشد که دری باز می شود و شخصی وارد می گردد. قامتی میانه ولی بسیار مردانه ، عبائی فراخ به رنگ روشن بر تن و مولوی سفید بر سر دارد. در حدود شصت ساله به نظر می رسد.
گیسوان نقره فام او بر شانه ریخته، پیشانیش بلند و گسترده، بینی کمی خمیده با محاسن سفید و منظم، چشمانش درشت و آرام و در عین حال نافذ است. در عین سادگی عظمت و وقار و حتی جلال ناگفتنی از حرکاتش مشهود است. از میان جمع می گذرد و در این حال به اطرافیان مرحبا می گوید. هر چند ما از فهم بیانات وی عاجزیم، ولی از وجناتش محبت و عطوفت هویدا است.
در گوشه خیابان ایستاده و با اشاره دست، مردم را به نزد خود می خواند. ازدحام جمعیت شدید است. وی با ملایمت می گذرد تا آنان یک یک از برابرش عبور کنند ودر عین حال در کف دست های باز آنان چند سکه می گذارد. با همه آنها آشناست و در عین ملاطفت دست نوازش بر سر و رویشان می کشد. از بعضی سؤالاتی می کند. با سیاه سالخورده ای گرم گفتگو می شود. چهرۀ آن پیر فرتوت با تبسمی شاد می شکفد، دندانهای سفیدش در میان چهرۀ آبنوسیش می درخشد برابر زنی که طفلی در آغوش دارد می ایستد و کودک را نوازش می کند خطاب به هر یک مرحبا می گوید.
به این ترتیب همه از مقابلش می گذرند. بچه هائی که در پیرامون اجتماع کرده اند نیز محروم نمی شوند و در موقع مراجعت مشتی سکه به میانشان می ریزند.
٢- ۲ - ۳ این منظره را شاید هر روز از ایام سال بتوان مشاهده نمود، ولی مناظری دیگر مشابه این هست که فقط در اول زمستان می توان دید. چون فصل سرما فرا می رسد بینوایان بر خود می لرزند، زیرا مثل همه شهرها به جامه های نازک ملبس می باشند. در یکی از روزهای سرد این فصل فقرای عکا در مقابل یک مغازه لباس فروشی مجتمع می شوند و سرکار آقا برای آنها ملبوس زمستانی تهیه می کنند. به بسیاری از افراد علی الخصوص معلولین و مفلوکین به دست خود لباس می پوشانند و شخصاً اندازه می گیرند تا مورد پسند قرار گیرد. تعداد فقرای عکا تقریباً به پانصد ششصد نفر بالغ می شود که به هر یک از آنها هر زمستان جامۀ گرمی عطا می کنند. در ایام اعیاد نیز تهیدستان را در منازلشان ملاقات می نمایند. با ایشان گفتگو نموده آنها را تسلّی می بخشند و نامهایشان را یک یک به زبان آورده برای هر یک هدیه ای می آوردند.
تصور نشود که او تنها به گدایان و سائلین توجه می کند. خیر، آن دسته از تنگدستان آبرومند را که از سئوال عار دارند، نیز به یاد دارند و در خفا به هر کدام کمک و مساعدت می نماید، چنانچه دست چپش از آنچه دست راستش انجام می دهد خبر نمی گیرد. ( اشاره به آیه انجیل است که مؤمنین را به انجام خیرات امر و از تظاهر منع می نماید )
٣- ۲ - ۳ همه اهل عکا وی را می شناسند و او را به جان دوست دارند.غنی و فقیر، خرد و کلان، حتی کودکان شیرخوار در آغوش مادر با دیدن او شادی و هیجان از خود بروز می دهند.
اگر خبر بیماری کسی از مسلم و نصاری و یا مذهب دیگر در شهر به گوشش برسد، خود را به بالینش می رساند و یا کسی را به عیادتش فرستاده، طبیب و دارو فراهم می کند. هرگاه سقفی چکه کند و یا پنجره ای شکسته باشد که سلامت را به خطر اندازد، به دنبال کارگری می فرستد تا از تعمیر آن اطمینان حاصل نماید.
به راستی از هر طبقه و صنفی چه دولتمند و چه مستمند برای کسب راهنمائی و اندرز به وی روی می آوردند چه که وی پدر مهربان همه آنها است.
٤- ۲ - ۳ شاید فکر کنید که این مرد که چنین سخاوتمندانه می بخشد از جمله ثروتمندان است. خیر، ابداً گرچه روزگاری عائله این بزرگوار از غنی ترین خاندان ایران بوده، ولکن این دوست و حامی افتادگان همچون مسیح جلیل، مبتلای ستم اقویا و زعما گردید و در عرض پنجاه سال وی و خاندانش سرگون و مسجون بوده اند. اموالشان توقیف شده، به تاراج رفت و جز اندکی نماند . حال که بیش از قلیلی نمانده در حق خود صرفه جوئی می نماید تا به دیگران عطا کند.
جامۀ او غالباً از کتان و ارزانترین جنس است. اغلب محبّین و پیروان فراوان وی که عددشان از هزارها و ده ها هزار تجاوز می کند، از ایران البسه فاخره تقدیم حضورش می دارند ، ولکن مشارٌالیه جز یک بار آنها را نمی پوشد، آنهم محض احترام و قدردانی از کسی که آن را تقدیم نموده و سپس آن را می بخشد.
۵- ۲ - ۳ چند ماه قبل جریان جالبی اتفاق افتاده بود. همسر سرکارآقا عازم سفری بوده است و از آنجا که بیم آن داشته که ایشان لباس خود را به کسی عطا کرده و خود بی لباس مانند ، یکدست عبای دیگر نزد دخترشان می گذارد تا در صورت لزوم به اطلاع پدر برساند. چندی نمی گذرد که سرکارآقا که گویی متوجه این موضوع شده بودند، از دخترشان می پرسند:" آیا من عبای دیگری دارم؟" و البته صبیه شان منکر حقیقت نمی توانست بشود و ماوقع را معروض می دارد. سرکارآقا اظهار می دارند:" چگونه ممکن است من راحت بنشینم و دو عبا در اختیار داشته باشم و حال آنکه هم اکنون کسانی هستند که حتی یکی هم ندارند." و همین قسم هم عمل می نمایند و خیالشان آسوده نمی شود تا لباس دوم را به کسی می بخشند.
ایشان به عائله خود اجازه اسراف و تجمل نمی دهند. خودشان به یک وعده غذا در روز اکتفا می نمایند و آنهم غالباً از نان و پنیر و زیتون است. اطاقشان ساده و بی پیرایه است، غیر از فرش بر کف سنگی اطاق چیز دیگری وجود ندارد. عادتشان این است که روی کف اطاق بخوابند.
۶- ۲ - ۳... زمانی که سرکار آقا به عکا ورود فرمودند، شخصی افغانی از مسلمین بسیار متعصب در آنجا می زیست که ایشان را فرد مرتد و لامذهب می پنداشت این شخص کینه و بغض شدیدی نسبت به سرکار آقا داشت و سائرین را نیز علیه ایشان بر می انگیخت در مواقع فرصت مانند اجتماع در مسجد و غیره کلمات نالایقه در حقّشان می گفت. مِن جمله اظهار می داشت که این شخص مدّعی کاذب است، چرا با او مکالمه و معامله می کنید. هرگاه سرکارآقا را در خیابان می دید، عبایش را مقابل صورتش می کشید که نظرش به چهرۀ ایشان نیفتد. این رفتار او بود، ولی حال بشنوید از عکس العمل ایشان در مقابل او. این مرد فقیر بود و در مسجدی منزل داشت و اغلب محتاج غذا و لباس بود. سرکارآقا هم هر دو را برایش فراهم می کردند، او هم قبول می کرد ولی بدون کلمۀ تشکر. تا اینکه بیمار شد، سرکارآقا طبیب و دارو و مقدار وجهی هم برایش بردند، ولی او در حالیکه نبضش در دست پزشک بود با دست دیگر گوشۀ عبایش را مقابل چشمش گرفته بود که تا نگاهش با نگاه ایشان تلاقی نکند.
مدت ٢٤ سال سرکارآقا به محبت خود ادامه می دادند و این افغانی هم بر خصومت و عداوتش پا برجا بود تا بالاخره یک روز افغانی مزبور به درگاه ایشان روی آورد و گریان و نادم به خاک افتاد و ندبه کنان طلب عفو می کرد و می گفت : " ٢٤ سال تمام نسبت به شما بد کردم و شما احسان کردید. حال متوجه شدم که چه اندازه در اشتباه بوده ام." سرکارآقا وی را بلند کرده و با ملاطفت رفتار نمودند. او هم به جمله دوستانشان پیوست این است حیات عباس افندی. سرکارآقا، سرور عکا...."
۳ – ۳ استانوُدْ – کاپ و اوّلین ملاقات
از اساتید و محققین بزرگ و صاحب کتاب آرامش برای جهان پرآشوب می باشد. در سال ۱۹۰۸ همراه با لوا گتسینگر به زیارت مبارک فائز گردید. وی صحنه اوّلین مرحله دیدار خود را چنین ترسیم می نماید: ( وقتی به حضور مبارک رسیدیم )
۱- ۳ - ۳ لوا گتسینگر به زانو در افتاده و با شوق و حرارتی غیر قابل وصف ردای حضرتش را بوسه می زد. اما وظیفه من در آن موقع چه بود؟ من کسی نبودم که از روی عدم صمیمیت و صداقت کاری را انجام دهم. آیا این کافی بود که فقط دست حضرتش را فشار بدهم؟ همینطور که در حال تردید و اضطراب ایستاده بودم حضرت عبدالبهاء کاملاً حالت ناگوارم را تشخیص داده و مرا در میان بازوان خود گرفتند و از آن حالت شک و ناراحتی نجاتم دادند. سپس فرمودند: " خوش آمدید" همه روزه عصرها به هنگام شام حضرت عبدالبهاء که در آن وقت روز غذا تناول نمی فرمودند، در سر میز شام از ما پذیرائی می نمودند حضرتش در اطراف میز مشی فرموده و مرتباً بشقاب های مهمانان خود را از غذا پر می فرمودند. این منتهای مهمان نوازی شرقی است که کسی مهمان خود را شخصاً به دست خویش پذیرائی کند. پس از صرف غذا حضرت عبدالبهاء معمولاً مطالب مختصری در مسائل روحانی بیان می فرمودند. متأسّفانه حافظه ام آنچنان قوی نیست که همه بیانات حضرتش را به خاطر آورد ولکن دو قسمت از بیانات مبارک را که حاوی نصایح روحانی است به خاطر دارم. می فرمودند:" تنها آرزوی اقدام به عمل نیک کافی نیست، بلکه این آرزو باید توأم با عمل باشد. شما درباره مادری که به بچه خود میگوید" اوه چقدر تو را دوست دارم " ولکن از دادن شیر به او امتناع می ورزد چگونه قضاوت می کنید؟ یا دربارۀ مرد فقیر و مفلسی که می گوید " من می خواهم یک دانشگاه عظیم تأسیس نمایم" چگونه فکر می نمائید؟" و در فرصت دیگر درباره لزوم بردباری توأم با محبت و در مقابل رفتار و کردار بد و نا خوش آیند دیگران چنین می فرمودند:" ممکن است فردی اظهار کند که من فلان کس را تا آنجا که قابل تحمّل باشد تحمل خواهم کرد ولکن بهائیان باید افراد را حتی وقتی که غیر قابل تحمل هم هستند، تحمل کنند. "
۲-۳ - ۳ ...فلسفه شادی و سرور در حیات روحانی اصل اساسی و مهم بیانات و نصایح حضرت عبدالبهاء بود. به کرات به زائرین و واردین در بدو ورود می فرمودند : " آیا خوشحال و مسرور هستید؟ " و سپس اضافه می فرمودند:
" مسرور باشید. " آنانکه مسرور و شادمان نبودند با استماع این بیان مبارک می گریستند و حضرت عبدالبهاء تبسم می فرمودند، تبسمی که حاکی از این حقیقت بود:" گریه کنید، زیرا که در ماورای این اشکها آفتاب شادی و سرور سطوع خواهد کرد." و گاهی آن حضرت با دست های مبارک اشک های آنان را از گونه هایشان پاک می فرمودند بطوری که محضر مبارک را با سرور قلب کامل ترک می نمودند.
۳-۳ - ۳ حاجت نیست بگویم که بهار آن سال در کالج رابرت یکی از بهترین دوران حیات من بود. هرگز پرندگان با این لطف و شیوائی برایم نسروده و گلها و ریاحین با این زیبائی و دلپسندی نشکفته بودند و هیچگاه اشعه طلائی آفتاب این چنین مرا مست و بیخود نکرده بود. مقررات خشک انظباطی کالج نیز همچنان که اشعه آفتاب مه و غبار را متفرق می کند، بدون ایجاد کمترین ناراحتی محو و نابود شدند. شاگردان من که برخی از آنان چاقو و ششلول با خود داشتند، بیش از همیشه به من علاقه و محبت می ورزیدند. چنین بود قدرت سحرانگیزی که من به همراه خود از عکا آورده بودم.
٤ – ۳ خاطرات کاپ در ملاقات دوّم و سوّم
۱- ٤ – ۳ روزی که وارد حیفا شدم به واسطه ابتلاء به مرض دیسانتری که در طول مسافرت های خود بدان دچار شده بودم، در بستر بیماری افتادم . حضرت عبدالبهاء پزشک مخصوص خود را جهت معالجه من فرستادند و شخصاً نیز از من عیادت فرمودند. هیکل مبارک در ضمن عیادت اظهار داشتند:" ای کاش می توانستم بیماری و رنج ترا به جسم خود منتقل کنم." هنوز هم این بیان مبارک را فراموش نکرده ام، من در آن لحظه احساس می کردم و مطمئن بودم که اظهار این مطلب صرفاً به خاطر اظهار همدردی نیست، بلکه آنچه را که حضرتش می فرمودند همان مراد و مقصود قلبی مبارک بود. اینست نمونه ای از عشق عمیق و عظیم ملکوت که حضرت عبدالبهاء به کرّات و مرّات از آن صحبت می فرمودند، عشقی که نیل بدان برای ما بندگان آستان مشکل بلکه تقریباً ممتنع و محال است هر چند که تمامی کوشش خود را برای نیل بدان به کار بریم. حریم این عشق از اظهار همدردی و دلسوزی و مواسات والاتر و بالاتر است. این عشقی توأم با فداکاری است. وقتی به گذشته می نگریستیم به نظرم عجیب می نمود که هیکل مبارک این بار چون دفعۀ قبل قدرت روحانی خود را مستقیماً برای شفای من به کار نبردند و مرا تحت معالجه پزشک خود و دستورات دارویی او قرار دادند. پس از سه روز کسالت برطرف و حالت صحت عودت نمود. چرا این بار حضرتش مستقیماً به وسیله قدرت روحانی خود به من شفا عنایت نفرمودند؟ در این چرا یک درس عمیق روحانی مکنون است و آن اینکه شفای امراض جسم در قلمرو و مأموریت روحانی آن حضرت نبود، بلکه مأموریت آن حضرت تبیین و تشریح تعالیم الهیه و توجیه قدرت روحانی و نفوذ کلمات پزشک دانای آسمانی بود. عوارض و امراض جسمانی حائز اهمیت کمتری از تکامل و ترقّی روحانی ما هستند.
۲- ٤ – ۳ در مورد صحت جسمانی به طور عموم در این مقام عین بیان مبارک حضرت عبدالبهاء را که در سفر قبل به نگارنده اظهار فرمودند، می نگارم: "سلامتی عبارت از تعادل و توازن عناصر مرکبه بدن انسان است هیکل انسان از عناصر معینه ای ترکیب یافته است، زمانی که این عناصر در حالت تعادل و به نسبت های معینه خود باشند سلامتی حاصل و اگر نقصان و یا فزونی در این عناصر راه یابد حالت مرض دست دهد . "
بدین ترتیب پنجاه سال قبل حضرت عبدالبهاء با بیانی ساده همه حقایقی را که امروز علم جدید زیست شناسی بدان نائل آمده برای من توضیح فرمودند . سپس هیکل مبارک به بیان خود ادامه داده و فرمودند:" ولکن علت دیگری هم جهت بروز مرض وجود دارد. بیماری ممکن است به واسطه تحریکات و تأثرات عصبی حاصل شود. هر چیزی که بر روی اعصاب ما تأثیر بگذارد و یا ایجاد وحشت و تحریک ناگهانی در ما بنماید بدون شک در سلامتی ما تأثیر خواهد داشت."
۳- ٤ – ۳ به یاد می آورم که چگونه حضرتش در پایان ملاقات مرا در آغوش فشرده بوسیدند و سه مرتبه تکرار فرمودند:" به آتش عشق ملکوت بسوز"عشق ملکوت چیست؟ همان چیزی است که عالم انسانی از آن پس باید هزاران سال طی کنند تا آنرا کشف نموده و در زندگی خود به کار برد. آیا مقصد آن حضرت، عشق برای ملکوت بود یا منظور کیفیت عشقی بود که در عالم بالا وجود دارد؟ و یا اینکه مقصد مبارک هر دو آنها بود؟ به هر حال در این چند کلمه حضرت عبدالبهاء جوهر تعالیم خود را خلاصه فرمودند و آن اینکه عشقی که به واسطه روح القدس ایجاد شود ، تنها وسیله ایست که مشکلات را اعم از فردی یا اجتماعی برطرف میکند.
٤- ٤ – ۳ در خطاباتی که حضرت عبدالبهاء در آمریکا و اروپا ایراد فرموده اند، مسائل و مطالب مختلفه را توضیح و تشریح نموده اند. این معلومات و اطلاعات وسیع نسبت به امور و مسائل متنوعه را حضرتش از کجا آورده بودند؟ در حالیکه فقط یک سال آنهم در سن هفت سالگی به مدرسه تشریف برده بوده و بقیه ایام عمر مبارک در سجن و سرگونی گذشته بود. هیکل مبارک کتابخانه مجهز و دایرۀ المعارفهای متعدد نداشتند، بلکه کتابهایی که در اختیار داشتند بسیار محدود و معدود بود؛ معذلک در سچینگستادیSchenectady وقتی که کارخانجات جنرال الکتریک به وسیله مستر استین متز Steinmetz به آن حضرت نشان داده می شد، این شخص که در الکتریسیته اطلاعات بسیار عمیق داشت مشتاقانه محو توضیحات و تشریحات حضرت عبدالبهاء در خصوص الکتریسیته شده بود. مستر مور Mr. Moor یک کشیش کلیسای موحدین که در این موقع حاضر بوده به نگارنده اظهار داشت: " مستر استین متز آن چنان محو توضیحات حضرت عبدالبهاء شده بود که دهانش از تعجب باز مانده بود."می گویند مستر سافاکینی Mr. Saffakinney یک بار در حضور مبارک سئوال نموده بود :
" عبدالبهاء آیا که شما همه چیز می دانید ؟" و آن حضرت در جواب فرموده بودند : " نه، من همه چیز را نمی دانم ولکن وقتی دانستن چیزی برایم لازم باشد، آن چیز در جلوی چشمم مجسم و نمودار می گردد. " بدین ترتیب حضرت عبدالبهاء در موقع تماشا و گردش در کارخانجات جنرال الکتریک نشان دادند که اطلاعاتشان در الکتریسیته از مستر استین متز بیشتر است.
٤- دوران طفولیت
۱- ٤- مادر حضرت عبدالبهاء، آسیه خانم دختر اسمعیل وزیر می باشند که به القاب نوّابه ، ورقه علیا، ام الکائنات از لسان جمال قدم موصوف گردیده اند.
جناب اسمعیل، وزیر یکی از بزرگان و وزرای دربار ایران محسوب می شد و ثروت فراوان داشت. نوشته زیر به قلم دلنشین حضرت بهائیه خانم که ایشان نیز ملقب به ورقه علیا گردیدند و خواهر بلند مرتبت حضرت عبدالبهاء می باشند، درباره مادر گرامی و عزیزشان است ... قامتی بلند و زیبا داشت و چشمانش به رنگ آبی تیره لبان مرواریدی بود تابان و گلی زیبا و خندان در میان زنان از کسانیکه مادرم را در دوران جوانیش دیده بودند، شنیدم که او دختری بوده بسیار عاقل و باهوش و من همیشه در خاطره خودم او را مانند یک ملکه پر حشمت و جلال و محبوبی که نسبت به همۀ مردم رؤوف و مهربان است مجسم می کنم. در رفتار و کردارش آثار محبت و مهری وجود داشت که قلوب را جذب می نمود و به هر کجا که وارد می شد، محیطش از عشق و سرور پر می شد. آرام و متین بود و عاری از شائبه خود خواهی. در هر مجلسی که می نشست اخلاق حمیده و صفات برجسته اش حضار را مست و مخور می نمود.
۲- ٤- حضرت عبدالبهاء در دامان چنین مادری پرورش یافت و در ظل توجه و عنایت و تعلیم پدری چون جمال اقدس ابهی رشد و نمو فرمود . پس از آنکه جمال قدم به طرفداری از امر بدیع حضرت نقطه اولی قیام فرمودند، اموال به تاراج رفت و اسیر حبس و زندان سیاه چال طهران گردیدند. در این زمان سن مبارک حضرت عبدالبهاء که سخت دلبسته پدر بزرگوار بودند بیش از هشت سال نبود. ( ۱۸۵۲ ) پس از غارت خانه مبارک و حبس سرپرست خانواده یعنی جمال اقدس ابهی زندگی عائله مبارکه به قدری سخت شد که والده حضرت عبدالبهاء برای حفظ اطفال خویش مجبور به تغییر منزل شدند. از قرائن پیدا است که همه افراد فامیل و دوستان پس از گرفتاری حضرت بهاء الله عائله ایشان را ترک گفتند و از آن همه بستگان و دوستان کسی باقی نماند.
۵- تحصیلات حضرت عبدالبهاء
۱- ۵ سفرنامه جلد اول صفحه ۱۷۰ :
" من هیچ تحصیل نکرده ام حتی به مکتب صبیان نرفته ام و این حضرات می دانند. "
٢- ۵ ولی با وجود این دکتر اسلمنت در کتاب خود در صفحه ۱۶۰ اینطور می نویسد:
وقتی یکی از رؤسای طایفه صوفیه موسوم به علی شوکت پاشا بیانی در تفسیر حدیث کُنت کنزاً مخفیاً که یکی از احادیث مشهور اسلام است خواهش نمود، حضرت بهاء الله
شرح و تفسیر آن را به حضرت سرالله محوّل فرمودند. این جوان، پانزده یا شانزده سن شریفشان بود که فوراً با سر قلم بیانی بلیغ و شرحی منیع و بدیع مرقوم نمود که پاشا حیران شد.
۳- ۵ و به این موضوع حضرت شوقی ربانی نیز در کتاب قرن بدیع جلد سوم اشاره فرمودند:
در عنفوان شباب نظر به خواهش و طلب سالک سبیل هدی علی شوکت پاشا و امر و اراده مطلقه جمال اقدس ابهی تفسیری بر یکی از احادیث مشهوره اسلامی مرقوم فرمود و آن تفسیر به نحوی بلیغ و فصیح و مشحون از حقایق بدیعه منیعه بود که پاشای مذکور واله و حیران گردید و به ساحت انورش سر تعظیم و تکریم فرود آورد .... "
۶- در یک شب همه چیز تاراج رفت
خاطرات حبیب صفحه ۱۸۹ :
" ... ما شب دارای عمارت نه دایره و دارای همه چیز بودیم صبح از خانه بیرون کردند و اموال به تالان و تاراج بردند، حتی بالاپوش هم از برای ما نگذاشتند و ما را با آن سرما از یک مملکت به مملکت دیگری نفی کردند. من نزد والده ام رفتم خوراک خواستم چیزی نداشت قدری آرد خواستم و خوردم... "
۷- داستان ازدواج حضرت عبدالبهاء
۱- ۷ شبی که حضرت اعلی در خانه میرزا ابراهیم برادر جناب میرزا محمد علی نهری دعوت داشتند، میرزا ابراهیم به حضور مبارک عرض می کند که اخوی میرزا محمدعلی نهری فرزند ندارد، عنایتی بفرمایید تا به مقصود خویش برسد. حضرت باب با دست خویش قدری غذا در میان بشقاب ریخته به میرزا ابراهیم می دهند و می فرمایند:" به میرزا محمد علی بدهید تا با زوجه خود این غذا را تناول کند خداوند آنچه را می خواهند به آنها عنایت می فرماید که به فاطمه موسوم می شود." پس از این طفل، جناب نهری اطفال دیگری پیدا می کند. فاطمه خانم کم کم بزرگ می شوند و در مراتب ایمان و ایقان و خلوص و طهارت و تقدیس ترقّیات فوق العاده می کنند و از ازدواج اظهار بیزاری می نمایند و پیوسته با الواح و آثار مشغول بودند و اکثر شبها خوابهای عجیب و غریب می بینند. هر کس برای ازدواج قدم پیش می گذارد قبول نمی فرمایند تا آنکه با اصرار جناب سلطان الشهداء و محبوب الشهداء به عقد نکاح برادر کوچک آنها رضا یعنی پسرعموی خود در می آیند. ولی در شب زفاف سر درد شدید رضا را می گیرد که قدرت سخن گفتن از او سلب می شود و پس از چندی فوت می کند و منیره خانم همچنان دوشیزه باقی می مانند تا آنکه پس از چندی لوحی از جمال مبارک به افتخار سلطان الشهداء واصل می شود و در آن لوح جمال مبارک می فرمایند:
" ما شما را از ذوالقربی و منتسبین محسوب داشتیم "
سلطان الشهداء از این مکرمت حیران می ماند تا اینکه شیخ سلمان از ارض مقصود وارد اصفهان می شود و مژده می دهد که باید منیره خانم را به ارض اقدس ببرد.
۲- ۷ بقیه داستان را منیره خانم بیان می فرمایند:
" فردا صبح اهل حرم جمیع به دیدن آمدند و در خدمت ایشان رفتیم به حضور مبارک، ولی با چه حالتی که شرح و بیان و تقریر آن ممکن نه. اول فرمایش مبارک این بود که فرمودند:" ما شما را واقتی داخل کردیم که باب سجن بر روی احبا مسدود بود تا آنکه اقتدار حق بر کل واضح و مشهود گردد." باری تا مدت پنج ماه در منزل جناب کلیم بودیم و بعضی از ایام به شرف لقا فائز و مراجعت به منزل می نمودیم، ولی هر هنگام که جناب کلیم از حضور مراجعت می نمودند اظهار عنایت بی پایان و ارمغان می آوردند. یک روز تشریف آوردند، فرمودند : " ارمغان بسیار خوبی برای شما آوردم و آن این است که اسم شما از لسان مبارک منیره نامیده شد .... "
۳ - ۷ روز بعد حضرت بهاء الله به حضرت ورقه علیا دستور فرمودند نگذارند که مهمان آنان ( منیره خانم ) معاودت نماید.
سپس خانم ( حضرت ورقه علیا ) یک دست لباس زیبا و لطیف که به کمک آسیه خانم حرم جمال مبارک تهیه نموده بودند و همچنین یک نقاب سفید نو ( روسری ) آورده و به من پوشانیدند و به این ترتیب آرایش من برای عروسی انجام گرفت.
تعداد مدعوین قلیل و عبارت از آسیه خانم حرم جمال قدم، بهائیه خانم، همسر عبود و سه دختر مشارالیه ( که یکی از آنها مایل بود گیسوان مرا به طرز بهتری آرایش کند، ولی من ترجیح دادم موهایم همانطور که بافته شده و در دو طرف آویخته بود بماند ) و بالاخره حرم جناب میرزا موسی کلیم. جمال مبارک مرا مخاطب ساخته و نصایحی به این شرح بیان فرمودند ( ترجمه )
" ای منیره ای دختر من من ترا برای همسری غصن اعظم انتخاب نمودم و این فضل و موهبتی است که خداوند نصیب تو کرده و در آسمان و زمین نعمت و موهبتی اعظم از آن نیست. بسیاری آمدند و آرزوی این عنایت نمودند لیکن ما از قبول آنان امتناع کردیم و ترا به این موهبت مخصّص داشتیم. ای منیره سعی کن لایق همسری و مصاحبت غصن اعظم و قابل فضل و عنایت ما نسبت به خود باشی" .
٤ - ۷ در جشن عروسی ما کیک و شیرینی و آرایش و تزئینات و همچنین موزیک و سرودی وجود نداشت و حضار فقط با فنجان های چای پذیرایی شدند، ولیکن فضل و عنایت و برکت جمال مبارک شامل بود و عظمت و جلالی حاکی از عشق و محبت و فرح و سرور وجود داشت که ارزنده تر و بالاتر از همه تشریفات و تجملات ظاهری بود. مدت پنجاه سال تمام من با محبوب و معبود خود زندگی کردم و هیچگاه جدایی دست نداد و مفارقت حاصل نشد مگر در مدّت مسافرت های هیکل مبارک به قطر، مصر و بلاد غرب که موقّتاً مفارقت واقع شد.
۸- آبشارها و مراتع سبز و یاد جمال قدم
١- ۸ سفرنامه جلد اول صفحه ٢٣٦ :
.... چون به کنار آن آبشار ( مقصود آبشار نیاگارا است ) تشریف بردند، خیلی تعریف نمودند و یاد و ذکر ایام جمال مبارک می فرمودند که : در مازندران بعضی آبشارهای کوچک بود که جمال مبارک از بس دوست می داشتند در آنجا خیمه زده چند روز اقامت می فرمودند ... "
۲- ۸ سفرنامه جلد اول صفحه ۵۸:
" ... از واشنگتن تا آنجا دو طرف راه در نهایت خرمی و صفا بود، علی الخصوص آن حدود که می فرمودند:" بسیار با صفا است". ولی از چهره مبارک آثار حزن نمودار بود پس از چند دقیقه فرمودند : " اینگونه مناظر را که می بینم محزون می شوم و به خاطر می آید که جمال مبارک مراتع سبز خرم را خیلی دوست می داشتند خدا خیر به آن نفوس ندهد ( نداد ) که جمال مبارک را در چه محلی حبس نمودند ... "
۳- ۸ سفرنامه جلد اول صفحه ۱۰۱ – ۱۰۲ :
... چون آن راه خیلی خوش هوا و از هر طرف سبز و خرم و بی نهایت با صفا بود، بیانات محزنه اغلب در ذکر و یاد جمال قدم و اسم اعظم از فم اطهر صادر که : " کاش جمال مبارک به این صفحات تشریف آورده بودند از بس جمال مبارک اینگونه مناظر را دوست می داشتند اغلب در سفر هر جایی که سبزی بیشتر و صحرا خرم تر بود امر به توقف می فرمودند ... "
۹- شمه ای از مظالم وارده بر حضرت عبدالبهاء
در دولت عثمانی
۱- ۹ خاطرات حبیب صفحه ٤٤٦ :
جمال پاشا وقتی که به قدس می رود ( اورشلیم ) از لوایح پی در پی ناقضین و عداوت یاسین نام مستنطق بغض و کین جمال پاشا تحریک می شود، قول میدهد که اگر به زودی فتح مصر نمودم در مراجعتم عبدالبهاء را صلابه می زنم. بعد به طور مسخره و استهزاء می گوید: " هر طور میل عباس افندی باشد، بین دار زدن و کشتن مختار است. هر کدام را خواست او را مجری می کنم. " قنسول آلمان به حضور مبارک شرفیاب شده عرض می کند: " خیلی محزونم خیلی وحشت دارم خیلی نگرانم چونکه جمال پاشا سوگند یاد نمود که شما را صلابه بزند و به من پیغام داده تا مراجعتش من مواظب شما باشم " . حضرت عبدالبهاء می فرمایند:
" این مسئله حزن و اندوهی ندارد بسیار خوب ما حرفی نداریم ولی مشروط به " اگر" کرده است و " اگر " حرف شرط است، اگر مظفر برگردد اگر فتح مصر نماید اگر انگلیس را در کانال سوئز غرق کند مانعی ندارد ما هم حاضریم خون خود را بدهیم ... "
٢- ۹ خاطرات حبیب صفحه ٤٤٣ :
جمال پاشا یکی از سرداران خونخوار و بیباک ترک بود ، قریب یک سال برای تجهیزات و حمله به کانال سوئز و تصرف وادی نیل تلاش کرد و تقریباً نصف اهالی امپراطوری عثمانی را به روز سیاه نشاند و از هستی ساقط نمود و تمام دارایی مردم بیچاره را به عنوان مصارف جنگی غصباً گرفت و شاهکارش این بود که به هر شهری وارد می شد، چوبه های دار بلند می کرد و سرجُنبان ها و نفس کش ها را به دار می آویخت و منظور پلید خود را عملی می کرد و کارش را پیش می برد. ناقضین لاینقطع او را تحریک نموده ذهنش را مشوب می کردند. به طوری که در مجالس عمومی وعده محو و اضمحلال امر و دو شقه نمودن حضرت عبدالبهاء را داده بود، ولی خدا هیکل امرش را حفظ کرد و این شخص سفاک را موفق ننمود و در کانال سوئز شکست خورد و بالاخره در قفقاز یا به دست داشنا کسیونهای ارمنی کشته شد .... "
سفرنامه جلد اول صفحه ٣١٧ :
و در عاقبت حال عبدالحمید که دستور تبعید آن حضرت را به صحرای فیزان صادر کردند می فرمایند:
" ..... و تفصیل مفتشین می فرمودند که : هنوز آن هیئت تفتیش و تعدی در مراجعت از عکا بین راه اسلامبول بودند که سطوت عدالت ملکوت جمیع امور را منقلب نمود، سلطان عبدالحمید معزول شد و مفتشین یکی مقتول دیگری هلاک و دو نفر هم فراری گشتند و یکی از آن دو در برّ مصر به جهت مصارف یومیه از احباب سؤال نمود."
۳- ۹ کتاب ملکه کرمل صفحه ۵۶ :
در لوح دیگری خطاب به احبای امریک راجع به اتفاقات این ایام ( ۱۸۹۹ – ۱۹۰۸ ) می فرمایند:
" ای یاران و اماء رحمن چون پادشاه مخلوع عثمانیان عبدالحمید به ظلم و طغیان قیام نمود و عبدالبهاء در قلعه عکّا محصور و در تحت تسلّط پلیس و جاسوس و مراقب به نهایت تضیق افتاد. بالکلیه قطع مراوده و منع مخابره گردید. زیرا هر نفسی نزدیک خانه می آمد او را مؤاخذه می نمودند، بلکه تهدید شدید می کردند تا کار به درجه ای رسید که به این قناعت ننمودند بلکه هیأت تفتیشیه ظالمه فرستاد تا به انواع حیل و خداع و دسیسه و افترا اثبات جرمی در حق عبدالبهاء کند و بدار زند یا به دریا اندازد یا در صحرای فیزان بی نام و نشان نماید و آن هیئت ظلمه هر ظلمی مجری داشت و هر جفائی را روا دانست . عاقبت قرار بر آن شد که عبدالبهاء را ارسال فیزان نمایند و چون مخابره به قصر عبدالحمید کردند ، جواب آمد که قضیه فیزان به امر پادشاهی مقرر گشت. پس آن هیأت تفتیشیه ظالمه مراجعت به اسلامبول نمود در وسط دریا بود که توپ خدا در دم قصر عبدالحمید صدا نمود و دینامیت منفجر گشت. جمعی کشته گشته و عبدالحمید به قصر خویش فرار نمود و بلایا و مشاکل بر او متتابع گشت و وقایع و مصائب پیاپی شد . لهذا فرصت اذیت عبدالبهاء نیافت. هیجان عمومی گشت و منتهی به خلع او شد و ید قدرت الهیه زنجیر سجن یوسفی را از گردن عبدالبهاء برداشت و سلاسل و اغلال بر گردن نامبارک عبدالحمید گذاشت فاعتبروا یا اولی الابصار".
٤- ۹ مکاتیب جلد اول صفحه ٣٦٢ و ٣٦۵ :
" ... عبدالبهاء در بحر احزان مستفرق و آلام و محن چنان تأثیر در اعضا و جوارح نموده که فتور کلی در بدن حاصل گشته. ملاحظه نمایید فرداً وحیداً من دونِ ناصر و معین در قطب عالم ندای حق را بلند نموده جمیع ملل و امم، معارض و منازع و مجادل. از جهتی امّتِ سافله معلوم و واضح که چقدر در جمیع اطراف متعرض و معارضند و از جهتی اخبارات امت هزلۀ کاذبه که چگونه در صدد قلع و قمع شجرۀ مبارکۀ الهیه هستند و چه نسبت و افتراها به جمالقدم روحی لاحبائه الفداء می زنند و مشغول به نشر رسائل ردّیه بر اسم اعظمند و در سرّ سرّ در نهایت سعی و کوشش که اذیت شدیدی وارد آرند و از جهتی اهل غرور به کل دسائس متمسک که وهن کلی بر امرالله وارد آرند و اسم عبدالبهاء را از لوح وجود محو نمایند."
۵- ۹ مکاتیب جلد سوم صفحه ٤٢٣ تا ٤۲۶ :
" ... ای یاران الهی از جهتی رایت حق بلند است ... و از جهتی بی وفایان در نهایت بغض و عدوان و در غایت فساد و طغیان. هر روز نفسی علم خلاف افرازد و در میدان شبهات بتازد و در هر ساعتی افعی ای دهان بگشاید و سم قاتل منتشر نماید ... عبدالبهاء در آستان مقدس خاکسار و در نهایت خضوع و خشوع بی قرار، شب و روز مشغول نشر آثار و اگر فرصتی یابد به مناجات پردازد و تضرع و تبتل و بی قراری نماید که ای پروردگار بیچارگانیم چاره ای فرما بی سر و سامانیم پناهی بخش ... ضعفاییم قوّتی ده تا به نصرت امرت برخیزیم و در سبیل هدایت جان فشانی کنیم این است روش و پرستش بنده جمال مبارک ... "
۱۰- علت مسافرت به غرب
۱- ۱۰ سفرنامه جلد اول صفحه ۶ و ۷ :
... بهائیان ممالک متحده آمریک عریضه و کتابی رقم و امضای فرد فرد احباء به خط خود آنها در آن موجود تقدیم نمودند و استدعای مسافرت حضرت مولی الوری به بلاد آمریکا کردند و از طرف دیگر چون رؤسای مجامع و کنائس آنجا از این مسئلت بهائیان آگاه شدند ، آنان نیز دعوتنامه های عدیده به حضور انور فرستادند و وجود مبارک را به کنگره های صلح و کنائس و محافل اخری دعوت نمودند ... در آن وقت استدعای ایشان را قبول ننموده مراجعت به برّ مصر فرمودند و در مدت پنج ماه اقامت دیگر در رمله اسکندریه باز هر هفته از اطراف آمریکا دعوتنامه های عدیده به محضر اطهر صادر گردید و این نوید روحی جدید به آن هیاکل مشتاق دمید و چون عزم مبارک بر حرکت و مسافرت جزم شد مکرّر می فرمودند:" این سفر طولانی است و جسم من ضعیف، بیش از دو هفته باید سفر دریا نماییم. مشکل است بنیۀ من تحمل نماید ولی چون در سبیل نشر نفحات الله است لهذا متوکلاً علی الله و منقطعاً عما سواه حرکت می نماییم ... "
۲- ١٠ سفرنامه جلد اول صفحه ۲۲ :
" ... از جمله شخص محترمی صاحب مطبع آمریکائی بود که اول با او در خصوص ایران صحبت کردند بعد سؤال از مسافرت مبارک نمود، فرمودند:
" من بر حسب دعوت های محافل صلح به آمریکا می روم، زیرا اساس این امر بر صلح عمومی است و وحدت عالم انسانی و مساوات بین بشر. چون عصر عصر انوار است و قرن اسرار لابد این مقصد جلیل عالم گیر شود و این امر اعظم محیط شرق و غرب گردد".
۱۱- اولین سفر مبارک به اروپا
قرن بدیع قسمت سوم صفحه ۱۷۲ :
" ... در تاریخ یازدهم اوت ۱۹۱۱ هیکل اقدس به معیّت چهار نفر از خدّام و ملتزمین رکاب به وسیله کشتی بخار کرسیکا به جانب مارسی رهسپار شدند و بعد از توقف مختصری در تونون لبن به لندن عزیمت فرمودند و یوم چهارم سپتامبر مردم آن عاصمه عظیمه به زیارت مرکز میثاق الهی مفتخر و متباهی گردیدند و پس از یک ماه اقامت در این مدینه وجود مبارک به پاریس تشریف فرما شدند و مدت نه هفته در آن شهر اقامت و در دسامبر همان سال به برّ مصر معاودت فرمودند ... "
۱۲- ورود به آمریکا
روز ۱۱ ماه مه ۱۹۱۲ کشتی عظیم " سدریک " در ساحل نیویورک پهلو گرفت. انبوه جمعیت بهائیان در اسکله انتظار مقدم اکمل فرد عالم امکان را که عزیزترین مهمان آنها بود داشتند و با کمال بی صبری مشتاق زیارت محبوب و مولای بی همتای خود بودند.
پل کشتی گذاشته شد و درها باز گردید و بر طپش دلهای مستقبلین افزود، تمام چشمها به در خروج کشتی دوخته شد. خبرنگاران و عکاسان مسابقۀ معهود خود را آغاز نموده بودند. افسران کشتی با لباسهای فاخر جلو در قرار گرفتند و پس از لحظه ای چند که بر مستقبلین ، بسیار طولانی بود همین که افسران به حالت احترام قرار گرفتند، مژده نزدیکی نزول اجلال بود و طولی نکشید که طلعت انور عبدالبهاء نمودار گردید. مولوی سفید بر سر و عبای بلند تا پشت پا در بر با سیمای ملکوتی و محاسن سفید و تبسمی که بر لب داشت و با چشمان نافذ خود که عالم و عالمیان را با عشق آمیخته به عفو می نگریست، در آستانه در، چشم عشاق را روشن نمودند. کلاها از سر برداشته شد و سرهای تعظیم فرود آمد. مقدمش را با هلهله و شادی گرامی داشتند و بر قدومش اشک شوق نثار نمودند. فرداً فرد مستقبلین مورد تفقد و نوازش حضرتش قرار گرفتند و دست عطوفتش را فشردند. یکی از مخبرین جراید مقصد مبارک را از این سفر استفسار نمود. فرمودند: " ما بنا به دعوت انجمن صلح آمریکا به این کشور آمده ایم. اساس دیانت جهانی بهائی بر صلح عمومی و وحدت عالم انسانی و تساوی حقوق جمیع افراد است و امیدوارم انجمن صلح آمریکا اولین قدم را در راه استقرار صلح جهانی بردارد."
سؤال شد صلح عمومی چگونه ممکن است استقرار یابد؟
فرمودند : " تحقق صلح منوط به تغییر افکار و آراء جهانیان
است امروز صلح عمومی دوای جمیع امراض عالم انسانی است." سؤال شد این امراض از چه قبیل می باشند؟
فرمودند:" یکی از این امراض ناراحتی و عدم رضایت مردم در زیر یوغ مصاریف و مخارج سنگین جنگ است. عوایدی که مردم با تحمل رنج و زحمت به دست می آورند، دول به مصرف امور جنگی می رسانند ... و این است که روز به روز تحمل بار سنگین برای مردم دشوارتر می گردد.
۱۳- شمه ای از آنچه در نیویورک گذشت
در مدت ۷۹ روز اقامت در نیویورک در ۵۵ جلسه عمومی و خصوصی شرکت و نطق فرمودند. مسائل غامضه علماء و دانشمندان را جواب گفتند و هنگامی هم که در منزل تشریف داشتند، اطاق مبارک از مراجعین پر بود . روزی نبود که در جراید نیویورک نام مبارکش با احترام و تمجید و تجلیل ذکر نگردد.
دانشگاه کلمبیا و همچنین دانشگاه لیلاندو استانفرد از آن حضرت برای ایراد نطق دعوت نمودند که بدون تأمل پذیرفتند و هزاران دانشجو و اساتید دانشگاه و دانشمندان دیگر از بحر کمالاتش استفاده کردند.
۱۴- هدف از سفر به آمریکا
١- ١۴ سفرنامه جلد اول صفحه ٣٣٧ :
... حین صحبت شخصی دیگر مشرف و از مقصد و سفر مبارک استفسار نمود. فرمودند:
" من به آمریکا آمدم تا علم صلح عمومی بلند کنم، آمده ام ترویج وحدت عالم انسانی نمایم، مقصدم الفت و محبت بین ادیان است. "
٢- ١۴ سفرنامه جلد دوم صفحه ٤٤ :
.... چون از سفر مبارک سؤال نمودند، با نهایت قدرت و هیمنه فرمودند که :
" من آمده ام تا مدنیّت الهیه را ترویج نمایم، مدنیتی که حضرت بهاء الله در شرق تأسیس فرمودند، مدنیتی که خدمت به عالم اخلاق نماید، مدنیتی که سبب صلح عمومی است، مدنیتی که مروج وحدت عالم انسانی است".
۳- ١۴ سفرنامه جلد اول صفحه ۳۶ – ٤٠ :
"هشت ماه در صفحات آمریکا بودم. به هر شهری رفتم و در کنائس و مجامع هر مدینه ای صحبت داشتم و در کنفرانس عدیده مثل کنفرانس لک مهانگ مدعو بودم و در دارالفنون ها حاضر، همه جا به دعوت برای صحبت رفتم و اساس گفتگوی من تعالیم حضرت بهاء الله بود که به موجب آن تعالیم، کل را دعوت نمودم به صلح عمومی بین ادیان و صلح عمومی بین اجناس و صلح عمومی بین دول و اقالیم و دلائل بر وجوب صلح اقامه نمودم و به براهین عقلیه ثابت و محقق داشتم که امروز اعظم و الزم امور صلح عمومی است و سبب آسایش عالم انسانی و اعظم وسیلۀ حل مشکلات، زیرا این قرن انوار است ... "
۱۵- اهمیت سفر تاریخی حضرت عبدالبهاء
به غرب
سفرنامه جلد دوم صفحه ۷ :
معلومست این سفر چه اهمیتی پیدا خواهد نمود که ما در کنائس عظمیٰ و مجامع کبریٰ به اعلی النداء ندای یا بهاء الابهی برآوردیم و با فصح بیان و اتمّ برهان بشارت به ملکوت الله دادیم و به بیان تعالیم جمال مبارک پرداختیم . در معابد یهود به اثبات دیانت مسیح و حقیقت اسلام برخاستیم، در کنائس مسیحیان به ذکر عظمت و بزرگواری محمد رسول الله ناطق شدیم در مجامع اشتراکیون قوانین انتظام و آسایش عالم آفرینش را شرح دادیم در محافل مادیون قوه خارق العاده ماوراء الطبیعه را ثابت و محقق نمودیم، در کنگره های صلح و کنفرانسهای امم ندای جمال قدم را بلند کردیم و به آنچه که سبب انتشار صلح عمومی و ترویج وحدت عالم انسانی است، زبان گشودیم. به قسمی که در هر مجمعی جمیع اعناق خاضع شد، لسان ها به ستایش ناطق گشت، دلها منجذب به نفحات الله گردید و جان ها مستبشر به بشارات الله. دیگر ببینید چه خبر است. انتهی
۱۶- داستان کشتی تایتانیک
با آنکه هیکل مبارک نگران وضع مزاجی خود در سفر دو هفته ای دریا بودند، مع الوصف در قبال تقاضای احباء که ابتداء از راه زمین به انگلیس تشریف فرما شوند و از آنجا با کشتی بزرگ و مجهز و مجلل و سریع السیر تایتانیک به آمریکا مسافرت فرمایند، قبول ننمودند و همه می دانیم که آن کشتی غرق شد. جناب زرقانی در صفحات ۷ و ۸ سفرنامۀ مبارک جلد اول در این باره چنین می نگارند:
" بعضی از احباء عرض نمودند اگر وجود مبارک تا حدود بریتانیا از راه خشکی مسافرت فرمایند، مقارن حرکت کشتی تایتانیک که اول کشتی مهم انگلیزها است ورود و نزول به اسکله به انگلستان خواهند فرمود و در آن کشتی پنج روزه با کمال آسایش و راحت به نیویورک نزول اجلال خواهند نمود و این رأی و نظر اکثر دوستان صواب بود، ولی پس از اندک تأمّلی فرمودند: " خیر یکسر می رویم و توکّل بر عون و صون جمال مبارک می کنیم. او حافظ حقیقی و حارس معنویست"
۱۷- استغناء مبارک و اعانات به فقرا
۱- ۱۷ سفرنامه جلد دوم صفحه ۲۶۷ :
.... آن روز صبیه جناب قنسول تمام زیور خود را تقدیم حضور انور نموده، عرض کرد:" خواستم عزیزترین چیز خود را تقدیم نمایم که یادگار من در حضور مبارک باشد." فرمودند: " یادآوری نزد ما محتاج به این چیزها نیست، یقین بدان که من هیچوقت شما را فراموش ننمایم." هر قدر رجا نمود قبول نفرمودند.
۲- ۱۷ سفرنامه جلد اول صفحه ١٠٤ :
" ... و دیگر استغنای وجود مبارک در وقت حرکت بیشتر سبب جلب قلوب شد چه که امنای آن انجمن و انجمن موحدین از حضور انور وعده خواهی نموده بودند که جمیع مصارف سفر را تقدیم نمایند ولی ابداً قبول نفرمودند .... "
۳- ۱۷ سفرنامه جلد اول صفحه ۳۹۵:
" ... آن روز بعضی از احباء وجوهی تقدیم نمودند، قبول نفرمودند. هر قدر التماس کردند، فرمودند:" از قبل من به فقراء انفاق نمائید مثل اینست که من به آنها داده ام. اما به جهت من هدیۀ مقبول تر، اتّحاد احباء و خدمت امرالله و نشر نفحات الله و عمل به وصایای جمال ابهی است"
٤- ۱۷ سفرنامه جلد اول صفحه ۳۹۶ تا ۳۹۷:
"... حال هدایایی به جهت اهل بیت من آورده اید، این هدایا بسیار مقبول است و مرغوب اما خوب تر از این هدایاء ، محبّت الله است که در خزائن قلوب محفوظ ماند، این هدایا موقّتی است ولکن آن هدایا ابدیست این جواهر را باید در جعبه و طاقچه گذاشت و آخر متلاشی گردد. اما آن جواهر در خزائن قلوب ماند و الی الابد در عوالم الهی باقی و دائم باشد. لهذا من محبت شما را که اعظم هدایا است به جهت آنها می برم. در خانۀ ما نه انگشتر الماس استعمال می نمایند و نه یاقوت نگاه می دارند. آن بیت از اینگونه زخارف پاک و مبرا است. حال من این هدایا را قبول کردم ولی نزد شما امانت می گذارم که بفروشید و قیمت آنها را برای مشرق الاذکار شیکاگو بفرستید ( احبا خیلی زاری کردند ). فرمودند:" من می خواهم از طرف شماها هدیه ای ببرم که در جهان ابدی باقی ماند و جواهری که تعلق به خزائن قلوب داشته باشد، این بهتر است. " انتهی
۱۸- تأثیر شخصیت حضرت عبدالبهاء
در اطرافیان
۱- ۱۸ سفرنامه جلد اول صفحه ۱۹۶:
... عصر سطوت و رعب قیام و نطق مبارک در تالار آرنین در تجدد احکام و وحدت مظاهر الهیه با لحن دلربا در آن بزم باصفا چنان تأثیری در قلوب نمود که حتی رئیس کنفرانس منقلب شد و گونه ها را با آب دیده شست و لسان اطهر به مناجات ناطق بود که خانمی محترمه که ایستاده بود بغتتۀً بیهوش افتاد و بعد از افاقه گفت:" هیمنه محفل چنان به نظر من جلوه نمود که گویا این جمع در آسمان راه می روند...."
۲- ۱۸ سفرنامه جلد دوم صفحه ۲۶۲ :
" ... چنان هیجانی در نفوس پدید شد که هر کس می خواست خود را به حضور مبارک رساند، ولی چون حال مبارک مقتضی نبود به سرعت از تالار خطابه بیرون تشریف می بردند که یک مرتبه صدای گریه ای بلند شد. ایستاده فرمودند:" ببینید کیست." چون تفحص گردید معلوم شد خانمی می خواست خود را به حضور اطهر رساند ، هر قدر سعی می کرد که از میان جمعیت به طلعت انور رسد، ممکن نمی شد و این عقده سبب ناله و فغان او گشته. آخر چون مشرف شد و به ذیل عطا متشبث، او را تسلّی دادند و او را به سرور الهی دلالت فرمودند. دیگر معلوم است که آن شب چه خبر بود و انقلاب نفوس تا حین حرکت مبارک به چه درجه" .
۳- ۱۸ سفرنامه جلد دوم صفحه ۱۲٤:
" ... عصر در وقتی که جمعی از اعیان و اعزۀ ایرانیان در محضر انور مشرف بودند، آقا میرزا حسین عارف وارد و پس از تعظیم اشعاری را که در اوصاف و نعوت طلعت پیمان انشاء نموده بود با نهایت ادب و خضوع ایستاده خواند، ولی بطراز قبول مزین نشد و فرمودند:" من عبودیت آستان الهی را طالبم و بس." با وجود این اشعار را بعضی از دوستان گرفته حتی به جهت مدیر نجم باختر به شیکاگو فرستادند و چون چند بیت از آن ابیات را مکرّر خواند و اظهار عقیدت نمود، فرمودند: " یاء " قافیه ابیات " یاء " نسبت باید باشد نه وحدت و آن چند بیت که با جود منع مبارک مکرّر می خواند این بود:
در ظلمتم و نور و بهائی به از تو نیست
سوگند بر بها که بهائی به از تو نیست
هـر کس به بندگی خداوند پای بند
این بنده را یقین که خدائی به از تو نیست
میدید اگـر کـلیم رخت را بکوه طور
میگـفت حـبّذا که لقائی به از تو نیست
گـر آسیا مـریض و اروپاست مرگ او
این درد را طبیب و دوائی به از تو نیست
از این قبیل در هر مملکتی قصائد و نعوت بسیار غیر از بهائیان انشاء و مکرّر به حضور انور تقدیم می نمودند و اکثر مقبول نمی شد و منع از نشر و انتشار آنها می فرمودند.
٤- ۱۸ سفرنامه جلد دوم صفحه ٣٤٠ :
" ... چون به اطاق سالن تشریف آورده جالس شدند. اول یکی از شهزادگان ایران مشرف شد. با وجود آنکه در محضر انور اظهار خلوص قلبی و خضوع صمیمی می نمود، مع ذلک نظر به مقتضای جوانی باز حالتی با تبختُر داشت. چند دقیقه طول نکشید که احمد عزت پاشا که یکی از رجال دولت در ایام سلطنت عبدالحمید بوده با نهایت ادب و تعظیم به حضور مبارک مشرف و به اظهار خلوص و ارادت مشغول در آن میان جمعی از رجال و نساء محترمۀ انگلیزی و آمریکائی و فرانسوی برای تشرف وارد با حالت انجذاب و خضوعی که یکی دست مبارک را بوسه می داد، یکی دامن مبارک را می گرفت و افتخار تشرف به لقای انور می نمود و استدعای تأیید آنها بر اعلاء کلمۀ الله ناطق، شهزاده محترم مذکور چون آن جذبه و شور نفوس و خضوع و خشوع چنان اشخاص جلیله را در ساحت انور اعلی دید به کلی مبهوت ماند .... "
۵ - ۱۸ خلیل جبران شاعر و مؤلف شهیر که کتاب " پیامبر " او در خانواده های آمریکائی صورت دیوان حافظ را در خانواده های ایرانی دارد در آمریکا به حضور مبارک حضرت عبدالبهاء رسید و در وصف آن حضرت چنین می گوید:" برای اولین بار وجود مبارکی را زیارت کردم که شایستگی وجود روح القدس در آن هیکل شریف مشهود بود " .
۱۹- نفوس مهمه ای که در آمریکا و اروپا
مشرف شدند.
سفرنامه جلد اول صفحه ٤٩ – ۵۱ :
١- ۱۹ ملاقات با گراهام بل مخترع تلفن:
آن شخص جلیل مخترع تلفن و رئیس هیئت علمیه بود و پیرمرد بسیار خلیق و ظریفی که یوم قبل به منزل مبارک آمده
مشرف شد و رجا نمود که در مجمع علمی آنها تشریف فرما شوند و آن هیئت را ممنون و سرفراز فرمایند. وقتی وجود مبارک ورود فرمودند، همه برخاستند یک یک دست دادند و نفوسی که از پیش مشرف شده بودند وجود مبارک را با کمال شرف و افتخار به سایرین معرفی کردند و آن نحو احترام در بدو مجلس نهایت خضوع آنها را ظاهر می ساخت. بعد از جلوس مبارک به مذاکرات علمیه پرداختند و هر یک در فن خود تجربۀ خویش را بیان می نمود و در آن بحث می کردند. پس از گفتگوی یک دو نفر مستر بل خواهش بیان مقدمه ای درتاریخ این امر از جناب علی قلی خان سفیر ایران نمود. پس از آن رجای نطق مبارک کرد و از تشریف فرمایی مبارک شکر و ستایش نمود. لهذا از لسان اطهر مقدمه ای در ذکر حسن اخلاق و آداب حضرات و بعد شرحی در فضائل و نتایج علم و عظمت این عصر و ارتباط نوع انسانی و ذکر ظهور بدیع صادر و جاری مستر بل بی نهایت شادمان شده برخاست و اظهار ممنونیت و تشکر از بیانات صادره از فم عنایت نمود و تأثیر نطق مبارک در قلوب حاضرین چنان بود که چون به یکی از اعضاء دیگر انجمن نوبت صحبت رسید آن شخص محترم برخاسته گفت:" با این نطق سرور جلیلی شرق دیگر من با لسان کلیل چه گویم." و نشست بدین منوال چند نفر صحبت مختصری نمودند تا از مجلس برخاست و مستر بل به حضور مبارک و سائرین اشاره رفتن به تالار دیگر نمود. چون قریب نصف شب بود بر حسب عادت اهل غرب که آخر شب قبل از خواب هم چیزی ( شب چره ) می خوردند، سفره و میز از نان و گوشت و کباب و آجیل و میوه و شربت آراسته و مزین بود. با وجودی که وجود انور تا آن وقت شام میل نفرموده بودند، باز مشغول صحبت شدند و به واسطه مستر بل با حرم و دخترش گفتگو می فرمودند. خانم محترمۀ ایشان گنگ و کر بود ولی به واسطۀ اشارات حرکت دست و فشار انگشتها با او صحبت می کردند و این علم را بدرجه ای تکمیل کرده اند که به نهایت آسانی با کران و گنگان گفتگو می نمایند، مثل علم خط و نقطه و تأنی و سرعت حرکت در تلگراف. از قرار مذکور مستر بل در بدو اختراع تلفن مقصودش اختراع آلتی برای مکالمه با کران و گنگان بوده از بس تعلق خاطر به حرم محترمه اش داشته شب و روز در این فکر می کوشد و نتیجۀ آن اختراع تلفن می شود ولی از آن اختراع به مقصد اول نائل نمی گردد و به مناسبت این صحبت لسان مبارک به این بیان ناطق که اکثر صنایع مهمه از همین راه اختراع شده مانند طلب کیمیا که سبب ظهور هزارها ادویۀ مفیده گشته و یا به جهت عبور به خط مستقیم از اروپا به هند کشف قارۀ امریکا شده و قس علی هذا " .
سفرنامه جلد دوم صفحه ۳۳ :
۲- ۱۹ تشرف سفیر ایران در فرانسه و سر توماس بارکلی:
.... از آن جمله عصر از بزرگان وطن حضرت سفیر ایران به تشرف حضور افتخار و سرور موفور جست و از بیانات مبارکه خطاب به ایشان یکی این بود که چون از نصیحت به هموطنان نتیجه ای ندیدیم و گوش شنوائی نجستیم لابد توجه به غرب نمودیم. وقتی که آنها خانمان را به باد می دادند ما به فتوحات ابدی مشغول بودیم، فتوحاتی که در مستقبل سبب عزت ابدیه شرقیان است و تاج افتخار ایران و ایرانیان.
سفرنامه جلد دوم صفحه ۹۳:
۳ – ۱۹ تشرف مهاراجه راج پوتانا:
.... آن شب وجود اطهر و بعضی از خدام و احباب در منزل مهاراجۀ راج پوتانا ( ملک زاده ) هند موعود جمعی دیگر از نفوس جلیله شرق و غرب سر میز حاضر و در آن بزم باصفا به شرف لقا مشرف و از عنایات کبری بهره ور و از اطعمه رنگین و غذاهای شرقی در محضر مشرق فضل و عطا مرزوق و مفتخر بودند، اما لذائذ روحانی که جمیع را شکرگو و ثناخوان بزم وجود و احسان نمود نطق دلبر و بیانات احلای طلعت پیمان و مطلع فیض یزدان بود ... از این بیانات و حکایات صادره از فم اطهر قلوب بی نهایت متأثر شد و جمیع
اظهار ممنونیت و تشکر کردند. مخصوص مهاراجه صاحب که مکرر حین حرکت در محضر انور بیان خلوص و ارادت نمود و از هیکل اقدس وعده خواهی و رجای مسافرت بهند کرد.
سفرنامه جلد دوم صفحه ١٠١ :
٤- ۱۹ تشرف جمعی از رجال سیاسی ایران:
.... همچنین از هموطنان، جناب انتظام السلطنه و جناب قائم مقامی و سرکار معیر الممالک که ایشان از لندن ملتزم رکاب مبارک بودند ، به ساحت اقدس اعلی مشرف شدند و هیکل اطهر به جهت حضرات حکایت از محافل و کنائس عظمی و اعلاء امرالله در بلاد آمریکا می فرمودند و در ضمن این بیانات از فم مطهر صادر می شد که: " هنگامی که ایرانیها به خود مشغول بودند و ایران را به باد می دادند، ما در اقالیم واسعه امریک به فتوحات روحانیه و ترویج عزت ابدیه مشغول بودیم." همچنین شب به تبیین آیات کتاب ملوک و اخبار و انقلاب امور در ممالک عثمانی می فرمودند و آیات مبارکه لوح رئیس را تلاوت می کردند و می فرمودند:" بنویسید این الواح مبارکه را بخوانند و نشر دهند. سابق مسلمین در تفسیر الم غلبت الرّوح وهم بعد غلبهم سیغلبون چه تفاصیل و تفاسیر می نوشتند ولی حال چون در این ظهور اعظم این گونه علم و قدرت جمال قدم را ظاهر می بینند اغماض می کنند." و مکرّر در این سفر عرائض خضوع و ابتهال احفاد ناصرالدین شاه به نظر اطهر می رسید ذکر تعدیات اوائل ایام شاه مذکور نموده می فرمودند:"حالا سر از قبر بردارد و ببیند که چه خبر است".
سفرنامه جلد دوم صفحه ٢٣٤ – ۲۳۵ :
۵- ۱۹ تشرف پرفسور شهیر وامبری به حضور انور:
.... عصر به عیادت فیلسوف شهیر پروفسور وامبری تشریف بردند . شخص مذکور فارسی و عربی و ترکی را خوب می دانست. اصلاً از سلسله اسرائیلیان بود، ولی معتقد به دیانتی تا آن وقت نه بلکه حامی اروپائیان و مخالف شرقیان بالاخص مسلمانان بود و حکایت از سالهای سفر و سیاحت خود و حشر با علما و رؤسای مسلمین در ممالک شرق به لباس اسلام نمود. با این حال چون از لسان مطهر حکایات سفر مبارک و خطابات در کنائس نصاری و یهود و ابلاغ تعالیم بدیعه و تبیین اصول شرایع ربانیه و وحدت اساس ادیان الهیه مفصل شنید، حالت او حالت دیگر شد و این قوت و قیام مبارک و تبیین و ترویج این تعالیم را در آن گونه کنائس و معابد خارق العاده دانست و مسائل و احکام این ظهور را از آن به بعد بارها دریاق فاروق اعظم به جهت امراض مزمنه امم عالم گفت و با نهایت خلوص و اعتقاد به ترویج تعالیم این امر اعظم قیام نمود. "
سفرنامه جلد دوم صفحه ۳۶۶ :
۶- ۱۹ تشرف علی یوسف:
.... و اول شخص محترمی که از فضلا و بزرگان مصر به شرف حضور مبارک مشرف و از مشاهده جمال و کمال طلعت محبوب منجذب و مفتون گردید، مرحوم شیخ علی یوسف مدیر جریدۀ " مؤید " بود که چون در سفر اول درک فیض لقای انور نموده چنان منقلب شد که قلم و لسان را به ذکر و ثنای مولی الوری زینت و افتخار ابدی داد. با آنکه بهائی نبود بلکه قبل از تشرف مخالف بود با وجود این اول مقاله ای که آن شخص شهیر نوشت و در جریدۀ خود طبع و نشر نمود این است:
" فی الموید عدد ۶۱۹٤ یوم الاحد ۱۶ اکتبر سنه ۱۹۱۱: وصل الی ثغر الاسکندریه حضرۀ العالم المجتهد میرزا عباس افندی کبیر البهائیه فی عکا بل مرجعها فی العالم اجمع و قد نزل اولا فی نزل فیکتوریا بالرمل بضعه ایام ثم اتخذ له منزلا بالقرب من شتس ( صفر ) و هو شیخ عالم و قور متضلع من العلوم الشرعیه و محیط بتاریخ الاسلام و تقلّباته و مذاهبه بلیغ السبعین من العمرا و ازید علی ذلک ... "
بهاء الله و عصر جدید صفحه ٤۵ :
۷- ۱۹ تشرف پروفسور ادوارد برون:
دوستان عزیز نام پروفسور برون را شنیده اید زیرا این شخص در سال ۱۸۹۰ در عکا به حضور جمال اقدس ابهی مشرف شد و تأثیر این ملاقات را در نوشته ای که ذیلاً درج می گردد منعکس کرد. وی در قسمتی از دستخط خویش می نویسد: " ... مپرس در حضور چه شخصی ایستادم و به چه منبع تقدیس و محبتی تعظیم نمودم که تاجداران عالم غبطه ورزند و امپراطورهای امم حسرت برند. با صوتی لطیف و مهیمن امر به جلوس نمود و فرمود: " الحمدلله فائز شدی به ملاقات مسجون منفی آمدی. جز اصلاح عالم و آسایش امم مقصدی نداریم. مع ذلک ما را از اهل نزاع و فساد شمرده اند و مستحق سجن و نفی به بلاد. آیا اگر جمیع ملل در ظل یک آئین متحد و مجتمع گردند و ابناء بشر چون برادر مهر پرور شوند و روابط و محبت و یگانگی بین نوع انسانی استحکام یابد و اختلافات مذهبی و تباین نژادی محو و زایل شود چه عیبی و چه ضرری دارد ... بلی همین قسم خواهد شد جنگهای بی ثمر و نزاع های مهلکه منقضی شود و صلح اعظم تحقق یابد ... "
در ابتدا حضرت عبدالبهاء لوحی به افتخارش نازل فرمودند و تشویقش کردند که نداء به ملکوت الهی بلند کند.